F**k the Patriarchy

Een onverwachte verrassing, het nieuwe boek van Saskia Noort. Een van de succesvolste commerciële schrijfsters van Nederland gooit het in haar laatste boek over een andere boeg.

Saskia Noort is de auteur van meer dan twintig boeken en honderden columns, artikelen en interviews. De boeken zijn in regel gestoeld op het smetteloos en door de ruime ervaring geperfectioneerd beheersen van haar métier, een min of meer vast patroon waarin de vrouwelijke hoofdpersonage in door verleden of heden, verkeerde vriend of vriendin, financiële problemen of ondoordachte beslissingen in de problemen komt, iemand gaat dood, de hoofdpersonage komt in gevaar maar wordt op het nippertje gered. Iedereen heeft zijn les geleerd en wat trauma’s opgelopen, waarna het leven onverstoord verder gaat, dat alles in een vlotte, zeer leesbare, dynamische en spannend - vermakkelijke Noort-stijl.
Allemaal fijne boeken om bij te genieten met een kopje thee of een glaasje wijn.

Zo niet het nieuwste boek van Saskia Noort, Adem. De lezer ontmoet Marieke, een succesvolle bestseller schrijfster woonachtig op de grachtengordel in Amsterdam, gescheiden maar nog in een warm en vriendschappelijk contact met haar ex, die niet in staat is om zich van haar los te maken en een zelfstandig leven op te bouwen. Ze is de moeder van Teuntje, een bijna volwassen dochter die probeert zelfstandig haar vleugels uit te slaan in de grote stad, wat met wisselend succes lukt.

Marieke worstelt met bijna alles, haar onophoudelijke innerlijke onzekerheid, haar behoefte om te verzorgen en pleasen, een aantal onverwerkte trauma’s uit het verleden, haar gecompliceerde relatie met haar ouders en haar gestoorde broer, haar werk als een succesvolle maar in literaire kringen nooit erkende schrijfster.
Maar vooral zeer bedreigend is de naderend ouderdom, menopauze, verval van haar lichamelijke schoonheid, verlangen naar een echte, grote romantische liefde met mindblowing seks.
Dat laatste verschijnt opeens in haar leven in de persoon van een succesvolle, dynamische, viriele en onweerstaanbare acteur Harry, die nota bene beroemd is geworden door de hoofdrol te spelen in een serie gebaseerd op de verfilming van een aantal van Marieke’s thrillers. Harry is zeer voortvarend binnen hun relatie en meent in Marieke zijn ideale partner gevonden te hebben, samenwonen en trouwen zeer gewenst. Dat iets bij Harry schuurt en niet klopt, heeft de lezer al heel snel door.

Adem is beslist geen thriller, in elk geval geen goede. Het verhaal is bijzonder dun, het plot oninteressant, onwaarschijnlijk en krampachtig, van enige vorm van spanning is er amper sprake. Wat het boek wel de moeite waard maakt om te lezen, is de bijzonder levendige, boze, gefrustreerde en echte Marieke. Vanaf het begin is Marieke met haar meningen en commentaren puur non-fictie en haar echte stem is zeer overtuigend. Dit is een echte, levende vrouw met ervaring, pijn, succes en wrange humor. Haar verhaal is rauw en overtuigend. Haar frustratie is menselijk en begrijpelijk. Wanneer de personage van een mogelijk concurrerende vrouw haar intrede doet, de intellectuele schrijfster Liesbeth, voelt Marieke zich bedreigd maar probeert zich kranig te houden door hilarisch en giftig op te merken dat ‘Liesbeth mag dan wel grossieren in vier tot vifsterren recensies, maar Marieke zelf kent vier tot vijfsterren verkoopcijfers’.

Saskia Noort deponeert via de stem van Marieke vele rake opmerkingen over onze ondanks alle inspanningen zeer patriarchale werk- en leefomgeving:

“Hoe konden mannen, zelfs als ze al ruim vijftig zijn gepasseerd, een oneindige stroom vrouwen consumeren en daarmee alleen maar cooler worden, terwijl tegen mij werd gezegd dat het ‘wel een ding was’, dat vijftig worden. En mannen hoefden er niet voor naar de botoxdokter, ze hoefden niet te stoppen met drinken, met roken, integendeel: hoe doorleefder en ruiger, hoe liever we ze hadden.”

“Waarom noemen jullie (mannen) onze ziektes kwalen? Waarom krijgen mannen 50 procent vaker pijnstilling dan wij (vrouwen), terwijl wij zoveel meer pijnen verdragen, wegzuchten en dienen te accepteren als onderdeel van het vrouw-zijn? Waarom komt bij ons alles door stress? Stress van gebrek aan diagnose zul je bedoelen.”

Ook de eigenwijze en originele therapeute van Marieke is een van de gedenkwaardige personages, met wijze levenslessen, een ruime portie aan aanrakingen en kleffe hugs. De kritische meningen van Marieke, haar scherpe observaties over het onzinnig uitgeven van obscene geldbedragen aan nutteloze dingen, haar onverbloemde kritiek op het Nederlands Boekenbal icoon, het opgeblazen en arrogante gedrag van literaire would be tycoons waaronder weinig anders dan het adoreren van een goed verdienmodel schuilgaat, dit alles maakt Adem tot een boek dat je gelezen moet hebben. Al was het alleen maar om de nieuwe, andere, zeer echte Saskia Noort te ontmoeten. Van haar willen we meer horen. Zij kan je nieuwe BFF worden.