Erotische verhalen en gedichten

Verboden vruchten: wat valt daar nog onder in een wereld die bijna geen verboden vruchten meer kent?

Een bloemlezing samengesteld uit het werk van een aantal grote en minder grote schrijvers en dichters, ruim genomen in tijdperk en nationaliteit (en vanzelfsprekend was er minder mogelijk in oud Rusland en is er meer verboden in een islamitische cultuur), van Poesjkin tot Hafid Bouazza, van Arthur Rimbaud en Charles Bukowski tot Pablo Neruda en Remco Campert.

Verhalen en gedichten, geïnspireerd op ‘verboden vruchten’, van (kinky)seks tot drank en drugs. Verreweg de meeste verhalen gaan over seks, af en toe afgewisseld met liefde (beiden niet echt een verboden vrucht), dit alles geselecteerd door Katja Schuurman (1975), die het helaas nodig vindt om de lezer in haar voorwoord te vertellen bij welke boeken zij masturbeert. Too much information, Katja. Het prachtig verhaal ‘Zout op mijn huid’ van Benoîte Groult zal voor de lezer na deze onthulling helaas nooit meer hetzelfde zijn.

Katja vindt ook dat we meer moeten neuken. Er zijn zo nog een aantal bezigheden te bedenken die wij met z’n allen misschien meer zouden moeten doen, maar vooruit, de bloemlezing gaat over seks en niet over lezen, denken, scheppen, leren.

Een aantal verhalen en gedichten steekt er met kop en schouders bovenuit, mede doordat deze zich niet bedienen van expliciete omschrijvingen en het een en ander overlaten aan de fantasie van de lezer.

Liefhebbers van Charles Bukowski zullen zeker niet teleurgesteld worden door het verhaal ‘Aanrander! Aanrander!’, met alle Bukowski- ingrediënten in zich. Het verhaal is eerder een onderkoelde tijdschets, ontluisterend en aangrijpend in haar prachtige eenvoud, dan louter een erotische vertelling. Tot op het bot toe ontblote ruwheid van woorden, niet vunzig, niet schokkend, slechts oneindig waarheidsgetrouw en triest.

Joost Zwagerman is er in zijn roman Gimmick! (waarvan een fragment is toegevoegd) in geslaagd om levendig en kleurrijk de sfeer van drank, drugs en seks van begin negentiger jaren in Amsterdam in woorden te vatten. Aards en aantrekkelijk, zoals het echte leven.

Roderik Six weet in zijn verhaal ‘Het meisje Mu’ (min of meer waargebeurd, zoals de schrijver nodig vindt te vermelden), een verdorven sfeer te treffen, vol met een onverzadigbare hoeveelheid kinky seks en gedachteloze bereidwilligheid van deelnemers om aan alles mee te doen. Zijn taal is prachtig, gezet in een luisterrijke omgeving, en de personages zijn verrassend.

Het verhaal ‘25, 45, 70’ van Jamal Ouariachi, David Pefko en Daan Heerma van Voss is een drieluik waarin het hoofdpersonage 25, 45 en 70 jaar oud is, waarbij het laatste, de zeventig jarige droevige figuur, misschien geen verboden vruchten, maar toch zeker een van de laatste taboes gestalte geeft. Onvoorstelbaar weerzinwekkend, een oude vrouw verkleed als een kamermeisje – erger kan echt niet - en een lelijke, nietszeggende, lukraak gekozen man, in een naamloos hotel, anoniem neukend met maar een doel: de dood op afstand proberen te houden. “Ik voel zijn bovenbenen op mijn billen klappen. Dat geluid is met de jaren niets veranderd. Als dat geluid niet verandert, verandert niets.” Ontluisterend. Disgusting.

In een aantal gedichten krijgt de lezer de kans om zijn verbeelding te gebruiken. Niet alles is expliciet benoemd, en dan krijgt de magie een kans. Prachtig zijn de gedichten van Wislawa Szymborska:

"...
Wanneer hij niet kijkt, zoek ik
Aan de wand mijn spiegelbeeld
En zie daar alleen de spijker
Waaraan geen schilderij meer hangt."

Het is in Verboden vruchten gelukt om een aantal grote schrijvers bij elkaar te voegen. De kwaliteit van de teksten is onbetwistbaar. Wat de lezer niet krijgt, is een erudiet overzicht van de echte verboden vruchten. Er is weinig verboden aan seks, hoe buitensporig het ook mag zijn. De bloemlezing had niet bijna uitsluitend over min of meer ranzige seks hoeven gaan (een paar uitzonderingen daar gelaten), het had andere verboden zaken toe kunnen voegen. En daarmee had de bundel zeker gewonnen aan variatie, want eerlijk is eerlijk, de daad zelf is, hoe mooi of afstotend ook omschreven, toch maar veel van hetzelfde.

Pedofilie in de klassieker Lolita van Nabokov, zelfmutilatie in De Pianiste van Elfriede Jelinek, drankverslaving in het weergaloze boek Under the Vulcano van Malcolm Lowry, een keur aan verboden vruchten in de magistrale roman Een klein leven van Hanya Yanagihara, de gokverslaving van Dostojewski in de opmerkelijke roman Zomer In Baden-Baden van Leonid Tsypkin, het overwinnen van haar drankverslaving in de korte verhalen van Lucia Berlin  en veel andere literaire hoogtepunten hadden extra kwaliteit en een breder spectrum kunnen toevoegen aan een helaas wat mager resultaat.