Fantasierijk oorlogsverhaal vol Sri Lankaanse galgenhumor

Shehan Karunatilaka (1975) is geboren in Galle, Sri Lanka en studeerde Engelse literatuur in Nieuw-Zeeland. Hij woonde en werkte onder andere in Londen, Amsterdam en Singapore. Met zijn tweede roman, De zeven manen van Maali Almeida, won hij de Booker Prize 2022.

Fotograaf Maali Almeida wordt wakker op een plek tussen leven en dood in. Hij weet niet hoe hij er terecht is gekomen en hij heeft niet veel tijd om het te achterhalen. Slechts zeven manen oftewel zeven dagen zijn hem gegund om uit te zoeken wie hem heeft vermoord en waarom. Daarnaast wil hij zijn geliefden bereiken om door hem gemaakte foto’s, die de machthebbers in diskrediet kunnen brengen, openbaar te maken en zo een einde te maken aan de burgeroorlog.

Het is geen gemakkelijk boek, zeker niet in het begin. De namen van politici en de vele politieke partijen zijn moeilijk om te onthouden, waardoor je regelmatig terug bladert of zaken op internet opzoekt. De Sri Lankaanse termen zijn niet altijd uit de context van het verhaal op te halen. Daarbij legt de auteur weinig uit. Het duurt even voordat je in een fijne leesflow zit. Zodra je het leesritme te pakken hebt, word je getrakteerd op de magische, fantasierijke wereld van het Tussenin vol wonderlijke figuren, duivels en demonen uit de Sri Lankaanse folklore. Een wereld die verbazingwekkend veel op de onze lijkt: “Precies Zoals Hier Maar Erger. “

Het boek in onderverdeeld in zeven lange hoofdstukken, die gelijk lopen met de zeven manen en een afsluitend hoofdstuk. Het verhaal verspringt regelmatig in tijd tussen heden en verleden. De plekken die Maali bezoekt of de geesten die hij tegenkomt, triggeren flashbacks naar zijn werk als oorlogsfotograaf, maar ook naar de mooie en liefdevolle momenten van zijn leven.

Maali was tijdens zijn leven een egocentrisch persoon. “Fotograaf, gokker, slet”. Een man met weinig principes, die werkte voor degene die het meest betaalde en iemand die altijd zijn eigen belang voorop stelde. Tijdens zijn zeven manen gaat hij niet alleen op zoek naar de waarheid, maar maakt hij een grote ontwikkeling door.

Het boek is geheel geschreven in de tweede persoon enkelvoud, de jij-vorm. Het is alsof dode Maali terugkijkt naar zijn leven en zijn vroegere ik toespreekt. Een soort innerlijke stem die duiding geeft aan gebeurtenissen in het verleden. De afstand die dit creëert, is passend voor het verhaal. Overleden Maali is er nog. Hij is een toeschouwer die slechts af en toe een gedachte in het hoofd van een nabestaande kan influisteren of in een droom kan verschijnen.

Het is een rijk boek met vele lagen, waarbij het belangrijkste thema de zinloosheid van de oorlog is. Genocide, martelingen, wapenhandel, vuilnismannen die lijken opruimen. Een mensenleven lijkt niets waard te zijn. Zelfs na de dood is er een oorlog gaande tussen goed en kwaad, strijdend om de zielen. Wat is de waarde van een mensenleven bij al dat geweld? Lees je dat af aan wat je achterlaat in de wereld of hoeveel je gemist wordt door je geliefden? De auteur speelt met dit en vele andere thema's, zoals religie, homoseksualiteit en corruptie.

Shehan Karuntilaka schreef met de zeven manen van Maali Almeida een meeslepend en fantasierijk verhaal in een prettig leesbare schrijfstijl. Ondanks alle gruwelijke details, voelt het toch boek niet heel zwaar door een flinke portie zwarte humor. Of zoals de auteur het zelf noemt, Sri Lankaanse galgenhumor als coping mechanisme voor de oorlog. Een terechte winnaar van de Booker Prize.