Weinig thrillerelementen, maar wel goed

Na het afronden van de Peter de Haan-trilogie, waarvan de delen zich alle in Leiden afspelen, koos voormalig antropoloog en docent Jeroen Windmeijer voor zijn volgende drie boeken een andere setting: Zuid-Amerika. De offers, het in 2019 uitgebrachte eerste deel van een nieuw drieluik, speelt zich af in Bolivia, waar hij als vierentwintigjarige student culturele antropologie een halfjaar in een indiaanse gemeenschap heeft gewoond. Het boek is ten dele gebaseerd op zijn eigen ervaringen en herinneringen en enkele fragmenten komen uit een dagboek dat hij destijds bijhield.

In een kleine inheemse gemeenschap in de buurt van het Titicacameer wordt het lichaam van een ongeveer zes- of zevenjarig jongetje gevonden, alweer het derde vermoorde kind binnen een jaar. Het heeft er alle schijn van dat dit rituele moorden zijn geweest, waarbij de vraag oprijst of de oeroude traditie van het kinderoffer weer nieuw leven ingeblazen is. De Nederlandse student Luc van Os en zijn Boliviaanse collega Nayra interesseren zich voor dit mysterie en raken daardoor zijdelings bij de zaak betrokken. Komt er nog duidelijkheid of geeft Pachamama (Moeder Aarde) haar geheim niet prijs?

In een korte proloog, die zich – naar later blijkt – tientallen jaren eerder afspeelt, vertelt een vader aan zijn toen achtjarige zoon het Bijbelverhaal waarin Abraham gesommeerd wordt zijn zoon Isaäk te offeren. De scène uit deze inleiding heeft zo goed als niets met de plot te maken, maar het is wel snel duidelijk dat in de rest van de verhaallijn het brengen van een offer centraal staat en als het ware de rode draad vormt van een aantal gebeurtenissen. Dit zorgt natuurlijk voor een paar vragen en ben je nieuwsgierig naar de exacte reden van de moord op de drie kinderen en wie hiervoor verantwoordelijk is.

Toch zorgt dit feit op zich er niet voor dat de spanning om te snijden is, integendeel zelfs, want erg lange tijd krijgt de lezer niet alleen vrij veel informatie over inheemse gebruiken, rituelen en het daaraan verwante bijgeloof, over religie in het algemeen en over antropologische wetenswaardigheden. Over het algemeen is dit bijzonder interessant en leerzaam, maar tevens vertragend voor de voortgang van de plot. Pas in de slotfase nemen het tempo en de spannende momenten aanzienlijk toe en heb je écht de indruk een thriller te lezen. Uiteindelijk wordt de niet helemaal onverwachte identiteit van de dader bekend en sluit de auteur af met een epiloog – drie jaar later – waarin alle eventueel nog openstaande vragen worden beantwoord.

Het is overduidelijk dat Windmeijers research grondig en uitvoerig is geweest. Tot in kleinste details beschrijft hij het leven in een inheemse gemeenschap en hierdoor krijg je de indruk dat hij ervaringsdeskundige is, wat in het dankwoord wordt bevestigd. Een aantal waargebeurde feiten die in het verhaal verwerkt zijn, zorgen ervoor dat het realistisch en geloofwaardig overkomt. Daarnaast zet dit boek op sommige punten aan tot nadenken, want niet alles in het rijke westerse leven hoeft zo vanzelfsprekend te zijn als wordt verondersteld. Dit houdt echter niet in dat het verhaal belerend of zwaar is, dat is het absoluut niet. Want in een toegankelijke en vlotte schrijfstijl brengt de auteur precies en erg duidelijk over wat hij te vertellen heeft.

Vanaf de allereerste tot en met de laatste pagina weet De offers de lezer te boeien en te intrigeren. Zonder de anderen tekort te doen, komt dit voor een groot deel op het conto van de personages Luc en Nayra, van wie de lezer toch wel een klein beetje is gaan houden. En dat dit eerste deel van de Zuid-Amerikatrilogie niet helemaal aan de thrillerverwachtingen voldoet, wordt Windmeijer vergeven. Daarvoor is het boek gewoonweg te goed.