Teleurstellend

Dit was het eerste werk dat ik van Haruki Murakami las en ging er zonder substantiële verwachtingen in. Ik wist dat hij een gerenommeerd en geliefd schrijver was, maar waar zijn boeken over gingen? Ik had geen idee, maar was meer dan klaar om zijn werken in mijn hart te sluiten. Helaas...

Om te zeggen dat ik bij de eerste zin van het boek al was afgehaakt, is wat overdreven. Desalniettemin duurde het niet lang voordat ik dit boek enkel nog las om het uit te hebben. Laat ik voorop stellen: het is prima leesbaar geschreven. Waarover wordt geschreven (en hoe) is waar ik over struikel.

De hoofdpersoon is geen moment niet aan het zwelgen in zelfmedelijden en laat klaarblijkelijk merken dat hij niks liever doet. Zijn gemekker over hoe hij kleurloos en leeg is terwijl de wereld/mensen om hem heen wél kleur hebben, gaat maar door. Doet hij er iets aan? Nee, want aan het einde zeurt hij er nog over. Dit geklaag zweeft ergens tussen een gedachtegang en een monoloog tegen de lezer in. Dit komt klungelig over en zorgt voor afstand met de hoofdpersoon. Je wordt niet bij de gedachtegang betrokken, maar het wordt aan je verteld op het moment dat de emotie alweer is afgezwakt. Er zijn een paar uitzonderingen, daar voel je de emotie wél, maar over het algemeen doet het hoofdpersoon weinig anders dan zeuren.

De thematiek rondom het "kleurloos" zijn is alles behalve subtiel en hier en daar zelfs amateuristisch gekunsteld. Het deed mij denken aan slechte literatuurboeken. Verhalen die "diep" willen zijn, maar niet verder komen dan zware onderwerpen (zelfmoord, depressie, verlatingsangst) benoemen zonder ze te behandelen. dit komt door een ander probleem van het boek. De meeste dingen worden aan je verteld - het typische en amateuristische "tell don't show" - in een samengevatte vorm, meestal als infodump. Dit houdt de lezer nog meer op afstand. Ik wil niet weten dat het personage zich verlaten voelt, ik wil het voelen. Net als ik wilde voelen hoe mooi (en kleurrijk) de wereld was vóór de traumatische gebeurtenis plaatsvond. Maar nee, dat moeten we zelf maar verzinnen. Er wordt liever geschreven over hoe de hoofdpersoon zwelgt in zelfmedelijden en zijn dagelijkse dingen doet.

Er blijft weinig van het boek over als je niet aanhaakt bij het hoofdverhaal. De andere personages zijn vaag en - in het geval van de vrouwen - er puur er alleen om het hoofdpersoon te helpen. Zij vergeven hem alles en willen niets liever dan hem helpen. Het is naast oninteressant ook ergerlijk. De hoofdpersoon krijgt al flink wat veren in zijn billen gestoken van de schrijver, maar als de vrouwelijke personages ook mee gaan doen begint het op een arrogante fantasie van de schrijver te lijken. En als dat idee eenmaal in je hoofd zit, zie je het overal. De hoofdpersoon heeft kennis over alles en altijd een mening klaar, ook al weet hij niks over het onderwerp. Dit was wederom een flashback naar slechte literatuurboeken. De omschrijvingen zijn regelmatig ronduit pretentieus en snobistisch. Tijdens het lezen heb ik regelmatig gezucht en met mijn ogen gerold.

Omdat ik geen andere werken van Murakami heb gelezen, beschouw ik dit boek als een "misfire". Het kunnen van de schrijver is duidelijk, maar het komt in dit verhaal niet goed tot uiting. Het lijkt wel alsof de nadruk van het plot op de verkeerde plekken ligt. Wat opvulling had moeten zijn, is in detail uitgewerkt en wat de hoofdgebeurtenissen van het boek hadden moeten worden, zijn samengevat. De thematiek en patronen blijven mede daardoor hangen aan de oppervlakte. Ik zal zeker nog een boek van deze schrijver proberen, maar ik kan niemand aanraden met dit boek te beginnen.