"Wie anders dan jij kon immers sterk genoeg zijn om mij te beschermen. Tegen jou."

Lars Ramslie ( uitspraak: -lie-uh ) is een Noorse schrijver van wie ik nog nooit had gehoord. Hij is nu begin 50 en is een productieve schrijver. Ik vond verder maar weinig over hem, zelfs niet op de Noorse wikipediapagina.
Is dit zijn eerste boek vertaald in het Nederlands? Zou zomaar kunnen.

De titel van het boek, de letterlijke vertaling van de Noorse, vind ik weinig zeggend. Wie vermoedt dat het hier gaat over een intense vader-zoon relatie? De titel van deze recensie is een aanhaling uit het boek ( blz 198 ).
Een deel van het boek gaat over een tocht de heuvel op achter de boerderij die al jaren in het bezit is van de familie. Ook de gronden op de helling behoren de familie toe. Vader en de dan negenjarige zoon ondernemen de tocht samen. Staat die tocht centraal in het boek? Ik vind van niet, hoewel de titel van het boek zulks suggereert.

Lars-Einar vertelt het verhaal over de relatie die hij met zijn vader had. Hij haalt herinneringen op. Deels vanuit de 45-jarige die hij nu is, deels gekropen in de huid van hemzelf als kind, van vijf, van negen, van twaalf.
De herinneringen en verklaringen buitelen over elkaar heen. Dan weer is het 1983, dan weer het heden. Het stoort nooit, past bij de aard van herinneringen die al associërend uit de pen, uit de gedachten vloeien. Soms zijn ze intens, soms meer bespiegelend. Een mooie afwisseling.

Allengs ontstaat bij de lezer een duidelijk beeld van vader en zoon. De aanhaling van bladzijde 198 geeft dit haarscherp en uiterst kernachtig weer.
Vader blijkt een zeer narcistisch mens te zijn die niet in staat is tot het aangaan van duurzame relaties, noch met zijn zoon, noch met de moeder van zijn kind of volgende partners. Het gevolg is een voortdurend aantrekken en afstoten, van liefdevol aanhalen tot sadistisch afwijzen. Geen wonder dat de zoon aanhoudend in verwarring verkeert wat tot gevolg heeft dat hij krampachtig probeert de goedkeuring van pappa te verwerven. Het wordt een schrijnend, pijnlijk en vervreemdend verhaal dat Ramslie op sobere wijze vertelt, waardoor het aan nog kracht wint.
We zijn ooggetuigen van kermisbezoeken tijdens welke de vader zich beschamend gedraagt. De kleine jongen is getuige van een mishandeling door de vader: zijn toenmalige vriendin, onlangs bevallen, wordt toegetakeld totdat haar de kleren van het lijf zijn gerukt en het kind de blote borsten van de vrouw ziet. De jongere broer van de vader komt tussenbeide en neemt de vrouw en het kind in bescherming.
Al deze gebeurtenissen vinden plaats onder invloed van verslavende middelen. Verslavingen waar de man niet van afkomt, zelfs niet wanneer die de amputatie van beide benen tot gevolg hebben.
De man misdraagt zich zo erg dat hij onterfd wordt en dus geen aanspraak kan maken op de hoeve en de gronden die erbij horen.

De zoon blikt terug op de relatie met zijn vader na diens dood. Is dit een autobiografisch verhaal, bedoeld als uiteindelijke verwerking van zeer traumatiserende gebeurtenissen? Of kent de schrijver dit verhaal uit zijn naaste omgeving? Het kan nauwelijks pure fictie zijn gezien de urgentie, de beklemming, de gedetailleerde en intense beschrijvingen.

Ramslie toont zich een meester op papier. Ik las een sober maar indringend portret en geef het vijf sterren.