Dit boek deugt

Mijn mensbeeld is over het algemeen vrij negatief. Ik ga ervan uit dat de mens in essentie egoïstisch is, en zou dus niet snel akkoord gaan met een stelling als "de meeste mensen deugen". Rutger Bregman heeft me met zijn boek echter wel aan het twijfelen gebracht. Hij pleit daarin namelijk dat het meer is dan een dun laagje beschaving dat ons ervan weerhoudt om elkaar de kop in te slaan en de boel op stelten te zetten. Volgens hem zijn de meeste mensen gewoonweg inherent goed. Verrassend hoopvolle gedachte, niet?

Dat de meeste mensen deugen is meer dan een persoonlijke overtuiging van Bregman. Hij komt in zijn boek namelijk ook met een stapel bewijsmateriaal aandraven om dit idee kracht bij te zetten. Wist je bijvoorbeeld dat in oorlogsituaties de meeste soldaten heel weigerachtig staan tegenover het doden van de vijand, en dus vaak nooit schieten, of hun kogels gewoon afvoeren in de lucht? Dat Duitse soldaten in WO II op post bleven toen alles al lang verloren was, niet omdat ze echt geloofden in het hogere doel, maar omdat ze hun kameraden niet in de steek wilden laten? Dat wanneer je het befaamde 'prison experiment' overdoet, je eigenlijk snel samenwerking krijgt tussen gevangenen en bewakers, in plaats van het vermeende machtsmisbruik? Je moet de mens al in zeer specifieke situaties brengen vooraleer hij 'ontspoort'. Er zal natuurlijk altijd slecht zijn in de wereld, maar het goede is met méér, aldus Bregman.

Ik vond het heel verfrissend om voor een paar uur mijn eigen wereldbeeld zo radicaal op zijn kop gezet te zien. Ik kan je alleen maar aanraden om het zelf ook eens te proberen, en De Meeste Mensen Deugen te gaan lezen/beluisteren. Je zal zien, Bregmans argumenten zullen nog wekenlang in je hoofd blijven nazinderen en je zal - al was het maar voor heel even - de wereld als een iets minder harde plek ervaren. Heeft Bregman het ultiem bij het rechte eind? Ik weet het niet. Wil ik graag geloven van wel? Zeer zeker. Het zou ons alleszins geen windeieren leggen om er wat vaker vanuit te gaan dat 'de ander' best oké is, en zo op een meer constructieve manier in het leven te staan.