Schrijnende positiviteit

Ik ben het verhaal nog aan het beluisteren, maar wil juist terwijl ik nog bezig ben met dit boek opschrijven wat me treft. Steinbeck beschrijft de verschrikkelijke geschiedenis van de arme boeren in Oklahama die verdreven worden van hun (inmiddels van de bank) stukjes grond en massaal met al hun hebben en houwen verhuizen naar het rijke en vruchtbare California (3000 km verderop) waar ze hopen werk te vinden als plukkers en een nieuw bestaan op te bouwen met op termijn weer een eigen stukje land met een huisje erop. Steinbeck vertelt het verhaal op een heel bijzondere manier. Hele stukken gaan in dialoogvorm: Vader zegt: Tom zei, de Predikant zegt. Het lijkt als in een kinderboek, maar toch is dat hier heel functioneel en zit je als lezer dicht op het verhaal en de personages.Soms worden de gebeurtenissen van de familie Jude die we volgen in hun tocht naar het westen onderbroken door een hoofdstuk waarin we boven het verhaal zweven en de schrijver onderzoekend nadenkt over wat er gebeurt. Soms last de schrijver een perspectiefwisseling toe. Dan krijgen we opeens het verhaal vanuit de autodealers die rammelbakken aan die arme landverhuizers willen slijten of vanuit wegrestaurantmedewerkers of pompbediendes die al die emigranten die geen cent te makken hebben gratis van water moeten voorzien. Wat ook heel bijzonder is in dit verhaal is dat elk hoofdstuk binnen alle elkende toch iets positiefs heeft. Heel belangrijk is de familie, elkaar steunen door dik en dun, bij elkaar blijven, voor elkaar zorgen. Daarnaast hulp geven aan anderen, hoe weinig je zelf ook te geven hebt. Ook in miserabele omstandigheden help je elkaar. Zo reizen de Joads samen op met de Wilsons. Ook komt naar voren de solidariteit: als we nu samen een vuist maken tegen de grootgrondbezitters of tegen het onrecht dat ons aangedaan wordt.
Intermezzo
Het boek nét uit. Af en toe kon ik bijna niet meer naar het verhaal luisteren, zó schrijnend, maar tóch gedaan. Ik verwachtte/hoopte op een positief einde, maar dat was niet zo. Het einde kwam vrij plotseling en bleek een open einde. Wat onbevredigend voor de lezer/luisteraar, maar voor deze geschiedenis en dit boek is het bij nader inzien precies het juiste eind. Een ongewisse toekomst tegemoet, waarbij je het moet hebben van de solidariteit en hulp van de mensen die zelf ook niets te makken hebben, de lotgenoten-immigranten. Het mooiste en triestste boek dat ik in tijden gelezen heb.