Haalt Sophie Hannah het niveau van Agatha Christie?

‘De monogram moorden’ (ik erger me aan de spatie tussen de laatste twee woorden) is het eerste boek over Poirot dat niet door Agatha Christie is geschreven. In 2014, iets minder dan veertig jaar na Christies dood, schreef Sophie Hannah deze detective. De grote vraag is dan ook: haalt Hannah het niveau van Christie?

Allereerst: Sophie Hannah is een heel andere auteur dan Agatha Christie. Christie is zo bondig mogelijk, zonder poespas, en legt meer nadruk op plot dan op personages. Hannah schrijft wat trager, met meer details, beter ontwikkelde personages en een ‘literair randje’. Dit levert levendigere bijpersonages op en een dikker boek, wat allebei pluspunten zijn. Ik kan het ook waarderen dat Hannah Christie niet probeert te imiteren en vooral knipoogt naar haar stijl. Het is duidelijk dat Hannah bewuste keuzes heeft gemaakt. Ook is de humor van Christie behouden, dus dat is fijn.

Wat Hannah minder goed vormgeeft, is de geloofwaardigheid van haar hoofdpersonages. De hoofdpersoon van dit boek is een inspecteur van de Scotland Yard die bang is voor lijken omdat zijn moeder hem, toen hij nog een kind was, vroeg de hand van zijn stervende opa vast te houden. Heel sneu voor hem, maar hoe geloofwaardig is het dat dit op zijn tweeëndertigste nog een trauma is? Daarnaast: wat doe je in godsnaam bij de Scotland Yard als je bang bent voor lijken? Was het niet geloofwaardiger geweest als de man een andere baan had gekozen? Dit trauma wordt behoorlijk vaak herhaald en na een keer of drie werd het irritant, zeker omdat deze persoon een ik-figuur is en ons ook nog eens vertelt wanneer we iets eng moeten vinden, alsof we dat niet zelf kunnen bedenken.

Wat ook vrij bijzonder is, is dat Poirot – de grootste (en charmantste) aandachtshoer uit het detectivegenre – zijn huis ontvlucht vanwege de aandacht van ‘fans’. Ik heb alle detectives over Poirot de afgelopen maanden gelezen, behalve de verhalenbundels en ‘Curtain’ (dat kan ik emotioneel nog niet aan), en Poirot is juist een personage dat geniet van de aandacht en constant erkenning wil. Hannah laat hem in het boek zelfs genieten van aandacht en complimenten. Hoe waarschijnlijk is het dat deze Poirot tijdelijk driehonderd meter bij zijn eigen huis vandaan gaat wonen om aan de aandacht te ontsnappen?

Daarnaast is er nog iets belangrijks problematisch: plot. Het boek is te lang, er zijn onnodige uitweidingen en het leest eerlijk gezegd alsof je, in plaats van met de trein binnen een kwartier van stad naar stad te gaan, de bus pakt en in elk dorpje onderweg tien keer stopt. Het is niet zo dat het boek daardoor saai wordt, maar achteraf heb ik het idee dat een redacteur de bus best een paar stukken over de snelweg had mogen sturen.

Aan de ene kant is het verhaal onnodig complex, aan de andere kant zijn er te vroeg in het verhaal te weinig verdachten, waardoor het nooit écht spannend wordt wie het nou heeft of hebben gedaan. Hannah lijkt ook de neiging te hebben om, telkens wanneer zij bang is dat de lezer zich verveelt, een onverwachte wending in het verhaal te gooien: bam! leugen! bam! moord! bam! gewonde! bam! nog een moord! bam! toch niet! Dit komt nogal geforceerd over. Tijdens het lezen was ik me bewust dat ik een constructie las die door iemand was bedacht, iets wat ik bij Agatha Christie nauwelijks heb gehad.

Hannah is wel goed in het vormgeven van locaties. Of het nu over een hotel, een kerkhof of een koffietentje gaat: het is allemaal geloofwaardig en makkelijk voor je te zien.

Haalt Hannah het niveau van Christie?
In dit boek nog niet – maar het is ook een haast onmogelijke taak. Ik waardeer het dat Hannah als schrijver dicht bij zichzelf is gebleven en ik heb het idee dat er potentie in háár Poirot zit. Daarom geef ik voor nu 3 sterren en ga ik haar volgende boek lezen voordat ik een definitief oordeel vel.