Hilarische en ook tedere beschrijving van omgaan met pubers

“Het vervelende met kinderen is dat ze opgroeien. Dat ze op een goeie ochtend zonder waarschuwing een trainingspak aantrekken, antwoorden met klanknabootsingen, naar de verkeerde muziek luisteren, met de deuren slaan en alleen nog maar met woorden van minder dan zes letters spreken. Ze eten, slapen, douchen, zweten, stinken, kosten een fortuin aan crème tegen puistjes, veranderen elke zes minuten van humeur en krijgen een steeds grotere neus.”

Geen ouder met puberkinderen die niet, na het lezen van bovenstaand citaat, overtuigend ja zit te knikken. De verteller, een ca. veertigjarige vader, weet er dan ook alles van. Zijn zoon Paul is vijftien en pubert. Hij doet precies wat het bovenstaande citaat zegt, gedraagt zich slecht op school, en zet zich thuis vooral af tegen zijn vader. Zijn moeder vindt hij nog min of meer oké. De verteller wordt hierdoor geraakt. Hij doet zijn best zijn zoon ondanks alles te steunen en graag te zien maar krijgt van zijn vrouw niet de steun die hij verwacht. Gelukkig heeft hij nog een iets jongere dochter die nooit ofte nimmer zal gaan puberen en haar vader altijd graag zal blijven zien. Zegt ze zelf, maar de verteller weet wel beter en het is slechts wachten op de dag dat ook zij met de deuren zal gaan slaan.

De verteller lijdt onder de thuissituatie en onderhuids borrelt ook het begin van een midlifecrisis op. Zonder dat zijn vrouw het weet, bezoekt hij al twee jaar lang een psychiater die hem per keer vijftig euro lichter maakt, maar weinig hulp biedt. Hij zit wat in de knoop met zichzelf en zoekt bij zijn vrouw naar zekerheden. De zekerheid dat ze hem nooit zal verlaten bijvoorbeeld. Maar ze weigert daarop in te gaan, wat hem nog onzekerder maakt. Binnen deze context komt dit Brusselse gezin bovendien ook nog van heel dichtbij in aanraking met de terroristische aanslag in het metrostation Maalbeek.

Jérôme Colin (1974) is een journalist die werkt voor de Franstalige Belgische tv. Het slagveld is zijn tweede roman en de eerste die naar het Nederlands vertaald wordt. In Wallonië werd het boek een regelrechte bestseller. Wie of wat in Wallonië hot is, is in Vlaanderen vaker wel dan niet totaal onbekend en omgekeerd. Het zal dan ook niet meevallen om een Vlaming te vinden die ooit al van Colin gehoord heeft. Zelfs een bestseller verhelpt daar niets aan. Tenzij een uitgeverij natuurlijk op het idee komt het boek naar het Nederlands te vertalen. Uitgeverij De Bezige Bij had dat idee en Martine Woudt voerde het uit.

De vertaling is inhoudelijk correct maar vertaalster en uitgeverij hebben keuzes gemaakt die de ziel en geloofwaardigheid van het verhaal geen deugd doen. In de vertaling is het gezin qua taalgebruik immers geen Brussels gezin meer maar een Hollands gezin. Dit valt vooral op bij de (overvloedig aanwezige) schuttingtaal die Paul gebruikt. Dat is niet de taal van een Belgische jongere. Een van origine oer-Amsterdams gezin in Amsterdam geef je ook geen Vlaamse tongval mee. Het werkt niet, de personages komen ontvreemd over, oncomfortabel bewegend in een Brussel dat niet hun thuis is. Wie het Frans machtig is, leest dit boek daarom beter in de originele taal.

De schrijver valt natuurlijk niets te verwijten. Colin is hilarisch. Zijn beschrijvingen van het gedrag van Paul, of pubers in het algemeen, zijn om te gieren. Ze zijn bovendien ook heel raak. En zo grappig als Colin is, toch biedt hij steun aan elke ouder met pubers die dit leest. Want de onderliggende boodschap is duidelijk: elke ouder maakt dit mee, het ligt niet aan de ouders, het gaat voorbij en de wereld zal daarna nog steeds vrolijk rondjes draaien. Lachen om de beschrijvingen is voor een stuk ook lachen om je eigen onmacht als ouder. Geef ouders met moeilijke pubers dit boek cadeau en je hebt er vrienden voor het leven bij.

De verteller heeft het niet alleen over de puberteit van Paul, maar probeert ook zijn huwelijk weer wat spannender te maken, en probeert Pauls school ervan te overtuigen dat zijn zoon geen misdadiger is. De kritiek die Colin levert op een onderwijssysteem dat hardnekkig vasthoudt aan achterhaalde methoden, valt niet te negeren, maar Colin gaat nooit zeuren en blijft alles met veel humor brengen. De auteur slaagt er uiteindelijk nog in om van een terreuraanslag een mooi moment tussen vader en zoon te maken, waarmee hij meteen ook bewijst dat hij meer kan dan alleen maar grappen en grollen.