Ali Smith wil veel vertellen in Lente

Lente is de derde in de seizoenenreeks van de Schotse auteur Ali Smith. De reeks richt zich op thema’s van deze tijd, zoals de Brexit die in het Verenigd Koninkrijk natuurlijk tot veel discussie heeft geleid. Maar Smith’ roman is geen gewoon verhaal over de huidige tijd en zijn perikelen, noch liggen die perikelen heel erg aan de oppervlakte. Smith verbindt veel zaken met literaire en andere culturele uitingen, waardoor het boek een soort zoektocht wordt naar de vele verwijzingen maar daardoor ook universeler overkomt. Smith linkt de gebeurtenissen van onze tijd op meerdere fronten aan gebeurtenissen uit het verleden. Daarmee suggereert ze dat geschiedenissen zich herhalen, alsof het seizoenen zijn. Ze hanteert veelvuldig stijlelementen die een symbolische betekenis hebben. Smith wil veel vertellen, waardoor je als lezer een behoorlijke uitdaging hebt om alle betekenissen en bedoelingen te duiden. De personages zijn belangrijker om een mening, een standpunt over te brengen, dan om als levensecht mens neergezet te worden. In die zin sluit de roman aan bij de in de Britse literatuur vaker gebezigde ‘novel of ideas’ (Aldous Huxley, Iris Murdoch), waarbij het verhaal zelf minder relevant is, maar vooral betekenis heeft als drager van hetgeen de auteur duidelijk wil maken. De stijl van Smith is krachtig, soms staccato-achtig Ze is niet vies van nieuwe woorden of afkortingen. Het maakt het lezen er niet altijd makkelijker op.
Hoewel gezegd wordt dat Lente als zelfstandig deel te lezen is, zal de volledige betekenis zich waarschijnlijk pas bij het lezen van de hele seizoenreeks openbaren. Maar voor wie houdt van wat zoekwerk en het leggen van verbanden biedt Lente alleen al voldoende uitdaging.