Het slavenschip als drijvende gevangenis en uitwas van kapitalisme

In Het slavenschip biedt Marcus Rediker een indringende kijk op de trans-Atlantische slavenhandel. Door het slavenschip centraal te stellen benadrukt Rediker het barbaarse geweld en de terreur aan boord, die zowel de slaven als de ondergeschikte bemanningsleden golden. Het doel was steeds om een opstand van de slaven en muiterij door de bemanning de kop in te drukken. Ik had nooit beseft dat er vaak slavenkinderen vanaf tien jaar meevoeren. Rediker neemt de lezer ook mee in de sociale, economische en politieke structuren van de slavenhandel en de afschaffing ervan. Hij maakt in zijn verhaal volop gebruik van primaire bronnen zoals reisjournaals van kapiteins, bemanningsleden en slaven.

Rediker beperkt zich tot de Britse en Amerikaanse slavenschepen, waardoor de rol van andere landen zoals Nederland niet aan bod komt. Hij beschouwt de slavenschepen als kapitalistische martelwerktuigen en beschrijft ze als hongerige beesten met lege magen die voor anker liggen. Niet alle lezers zullen zijn marxistische opvattingen delen. Redikers verhaal is verder tamelijk onsamenhangend gestructureerd met een ratjetoe van overpeinzingen, waarbij hij het onderscheid tussen hoofdzaken en bijzaken aan de lezer overlaat. Bij de stortvloed aan beschrijvingen laat hij vaak in het ongewisse wat de regel was en wat de uitzondering. De eindeloze herhalingen, bijvoorbeeld over methoden om slaven te dwingen te eten, haalt de vaart uit het verhaal. Niettemin is het lezen van dit schokkende verhaal, dat voor een lekenpubliek goed toegankelijk is, meer dan de moeite waard.

Marcus Rediker is een Amerikaanse historicus, schrijver, mensenrechtenactivist en sinds 1994 hoogleraar Atlantische Geschiedenis aan de Universiteit van Pittsburgh. Rediker heeft diverse boeken over de Atlantische sociale en maritieme geschiedenis geschreven.