Sprookjesachtig verhaal over een beeldhouwer en zijn muze

De Franse filmregisseur en scenarioschrijver Jean-Baptiste Andrea begon pas op zijn zesenveertigste romans te schrijven. Zijn vierde roman Waak over haar is een verhaal over een onmogelijke liefde en een lofzang op de mystieke kracht van beeldende kunst.

Het verhaal speelt zich af in Italië tegen de achtergrond van de twee wereldoorlogen. Honderd jaar geleden waren de sociale klassen sterk gescheiden. De aristocratie en de burgerij hadden hun eigen sociale kringen en het was ongebruikelijk dat iemand uit een lagere klasse een langdurige relatie met iemand uit een hogere klasse had. Andrea vertelt over de uitzonderlijke en tragische relatie tussen de beeldhouwer van bescheiden afkomst Michelangelo Vitaliani (Mimo) en de adellijke en eigenzinnige Viola Orsini. Mimo wil beeldhouwer worden en Viola wil vliegen; als veertienjarigen zweren ze elkaar daarmee te helpen en elkaar nooit te laten vallen. Door de sociale en politieke omstandigheden is hun relatie echter gedoemd te mislukken. Toch weigeren ze hun relatie op te geven omdat ze zich als zielsverwanten diep met elkaar verbonden voelen.

Andrea weet zijn verhaal behendig met de nodige tijdsprongen, flashbacks, flashforwards en perspectiefwisselingen te construeren. Zijn zinnen zijn vloeiend en zijn schrijfstijl wisselt op de juiste momenten tussen episch en lyrisch. Af en toe merk je dat Andrea ook scenarioschrijver is en lijkt het alsof je naar een film kijkt.

Veel lezers worden gegrepen door het sprookjesachtige, avontuurlijke en inspirerende karakter van het verhaal. Voor lezers die houden van geloofwaardige verhalen kan de roman minder geschikt zijn omdat sommige zaken te mooi zijn om waar te zijn. Het verhaal is emotioneel zonder door te slaan in sentimentaliteit.

Martine Woudt hield zich bij haar vertaling af en toe wat stijfjes vast aan het origineel, zoals bij de zin “de stad gleed in me”, die soepeler en idiomatisch kan worden vertaald naar bijvoorbeeld “de stad liet me niet meer los”. Afgezien van dergelijke merkwaardige keuzes lijkt de vertaling echter over het geheel genomen wel in orde.

Andrea haalde de ingrediënten voor deze roman uit de rijke Italiaanse geschiedenis. Het levensverhaal van Mimo is geïnspireerd door dat van de onvolprezen Italiaanse kunstschilder Caravaggio, die radicaal brak met de gewoonten van zijn tijd. Hij werd in een arm gezin geboren, werd al vroeg wees en ging later werken bij de adellijke familie Colonna. Een lid van deze Colonna familie was ooit paus geworden en vele andere werden kardinalen. Viola is gebaseerd op Vittoria Colonna, die op vriendschappelijk voet stond met de wereldberoemde beeldhouwer Michelangelo Buonarroti. De Colonna familie had een eeuwenlange vete met de adellijke Orsini familie. De pietà van Orsini is natuurlijk gebaseerd op de pietà van Michelangelo, maar evenzeer op het schilderij Maria Magdalena in extase van Caravaggio. Dit schilderij was revolutionair en schokkend in zijn uitbeelding van Maria Magdalena. Caravaggio brak met de traditionele uitbeelding van haar mystieke ervaring bij haar ontmoeting met God en beeldde een innerlijke of zelfs erotische ervaring uit. Na de dood van Caravaggio verdween het schilderij spoorloos en dook pas vier eeuwen later weer op.

Waak over haar is een emotioneel verhaal dat de lezer laat nadenken over de kracht van liefde en kunst om maatschappelijke hindernissen te overwinnen. De roman is zeer geschikt voor lezers die zich graag laten meeslepen door betoverende mysteries.