een pareltje

Met dank aan Uitgeverij HarperCollins voor dit recensie exemplaar.
Pierre Jarawan kennen we allemaal van zijn prachtige roman De zoon van de verhalenverteller uit 2017. Hierin wordt het krachtige verhaal verteld van Samir die op zoek ging naar zijn vader in Libanon. Nu is Pierre eindelijk terug met een nieuwe roman Lied voor de vermisten waarbij hij ons, hoe kan het ook anders, terug meeneemt naar Beiroet.
Deze keer staat Amin centraal. In 1983 ging hij samen met zijn grootmoeder vanuit Libanon naar Duitsland om aan het geweld van de burgeroorlog te ontsnappen. Wanneer hij in 1994 terugkeerde was hij de vreemde eend in de bijt, al zijn leeftijdsgenootjes hadden de burgeroorlog meegemaakt en hij wist niet wat het betekende en voelde om opgegroeid te zijn in een land die telkens met geweld afgebroken wordt om daarna weer heropgebouwd te worden. Hij had dan ook maar weinig vrienden, alleen Jafar, die zelf ook een vreemde eend bleek te zijn. Zijn oma begon zich bovendien vreemd te gedragen en Amin ging op zoek naar antwoorden. Maar dan verraadde Jafar, zijn enigste vriend hem.
Nu zoveel jaren later, tijdens de periode waarin de Arabisch Lente overal in het Midden-Oosten broeit, blikt hij terug op zijn jeugd en vertelt hij de verhalen over zijn verdwenen geliefden: Jafar, zijn grootmoeder, Abbas, zijn ouders, … .

Ik zou deze recensie zeer kort kunnen houden, met één zin kan je het geheel samenvatten en beoordelen: Pierre Jarawan is gewoonweg een meesterverteller! Anderzijds is het ook zeker de moeite om er dieper op in te gaan. Pierre is het poetry-slam talent van dit moment, hij won reeds verscheidene poetry-prijzen. Lied voor de vermisten is dan ook geschreven in Pierre’s typerende beeldende- poëtische stijl. Net als in De zoon van de verhalen verteller speelt het verhaal zicht grotendeels af in Libanon. Andere thema’s die centraal staan zijn hoe je je als immigrant uiteindelijk nergens meer thuis voelt, niet in je geboorteland en niet in het land waar je naar toe immigreert, hoe het voelt als kind op te groeien in een land waar er steeds onrusten zijn (hij vergelijkt het met een camera obscura) en je nooit vrede gekend hebt, maar vooral de vele gevolgen van de burgeroorlog in Libanon.

“Maak je geen zorgen, het was de camera obscura”, zei Jafar, om me duidelijk te maken wat er ergens in hem verborgen zat: een donkere kamer waarin een deel van de wereld op zijn kop staat”

Amin is de protagonist en alles wordt vanuit zijn perspectief verteld. Hij zal het ‘verhaal’ vertellen van zijn grootmoeder bij wie hij opgroeide, zijn moeder die verongelukte toen hij nog jong was en zijn beste vriend Jafar die plots verdwenen was. Als een echte verhalenverteller zal hij hun verhaal brengen. We leren alle personages zeer goed kennen, maar vanuit Amin’s standpunt en door de jaren heen. Als tiener keek hij op een totaal andere manier naar zijn grootmoeder, Abbas, Jafar, etc… . Uiteindelijk zal blijken dat niet iedereen is wie hij dacht dat ze waren (om spoilers te voorkomen kan ik hier echter niet dieper op ingaan, want het bevat zeker ook stof tot nadenken).
Het is fascinerend hoe de auteur Amin’s kijk op de wereld in beeld brengt als tiener en later als volwassene. De grote afwezige in dit alles is echter Amin’s vader, ik kan mij voorstellen dat een jongen van zijn leeftijd die het niet makkelijk heeft zich terug te integreren in zijn moederland, zijn vader niet mist.

In de proloog zal Amin aanhalen dat hij niet weet waar te beginnen met zijn verhaal omdat hij zelf niet goed weet waar alles begonnen is. Zo wordt onmiddellijk de toon voor de rest van het boek gelegd. Lied voor de vermisten is geen makkelijke roman om lekker relaxt in de zetel te lezen, je dient er je gedachten bij te houden. Gezien de auteur springt van het ene jaar naar het andere, zo zit je het ene ogenblik in 1966, dan weer 1978, of 2006, later zit je dan in 1982 of 2011, er is niet altijd een tijdsaanduiding en het gaat ook niet chronologisch. Je weet dus niet altijd onmiddellijk waar je precies zit in het verhaal. Maar eenmaal je er in begint te lezen zit en het wat gewoon bent, merk je pas op welke geniale manier Pierre hier zijn verhaal brengt. Dit is literatuur met een hoofdletter L.
Naast de sublieme schrijfstijl is het boek inhoudelijk zeer realistisch. De auteur weet waarover hij schrijft, tot het kleinste detail klopt. Wie reeds in Libanon was, zal veel herkennen en door de beeldende schrijfstijl voelt het aan alsof je echt door de straten rondom de Green Line dwaalt. Maar niet alleen de personages, Libanon en de politieke situatie van Libanon wordt uitgespit, ook andere onderwerpen worden gedetailleerd weergegeven, zo was ik verrast over de kennis van de auteur over de Marvel strips.

“Het was een verhaal over mensen die door de maatschappij uitgesloten, gehaat en verjaagd werden, alleen maar omdat ze anders zijn en die desondanks weigerden het geloof in het vreedzaam samenleven van alle mensen op te geven”.

Het boek bestaat uit drie grote delen, opgedeeld in verschillende kortere hoofdstukken. De drie grote delen worden net als in een lied strofe genoemd wat een verwijzing naar de titel is. In de Duitse, originele versie van het boek staat aan het begin van elke strofe een citaat, jammer genoeg wordt deze in de Nederlandstalige versie niet meegegeven. Anderzijds heeft de vertaler van het boek wel uitstekend werk geleverd, specifieke Duitse en Arabische termen werden niet zomaar vertaald, het woord bleef in het Arabisch of Duits staan met voldoende uitleg erbij, op deze manier werd de oorspronkelijke betekenis van het woord behouden en ging er niets inhoudelijks verloren. Voor bepaalde termen en woorden bestaan nu eenmaal geen correcte Nederlands tegenhanger.

Lied voor de vermisten is een meesterlijke roman en behoort tot de categorie literatuur om u te tegen te zeggen! 4.5 sterren *****

Silke

Mijn recensie van Pierre’s vorige boek vind je hier
http://perfecteburenleesclub.blogspot.com/2017/04/de-zoon-van-de-verhalenverteller-pierre.html#more