Een andere kijk op de uitdrukking 'fout in de oorlog'

In het boek Het testament van de Vlaamse Waffen-SS nemen de laatste, nog levende, Oostfronters de lezer mee terug naar de de Tweede Wereldoorlog en vertellen zij hun verhaal en beantwoorden brandende vragen.

Zo'n 23.000 Vlamingen namen vrijwillig dienst bij de Waffen-SS, een militaire aftakking van de SS. Zij vochten aan Duitse zijde, velen van hen aan het oostfront in Rusland. De Oostfrontstrijders die Jonathan Trigg heeft geïnterviewd vertellen ieder hun eigen verhaal. Ze ontroeren, verbazen en geven inzicht in hun beweegredenen.

Het testament van de Vlaamse Waffen-SS hanteert een verrassende insteek door allereerst het onderwerp en daarnaast feiten te combineren met interviews. De inleiding en het voorwoord zijn duidelijk en geven de nodige achtergrond informatie over het Vlaams-Waalse struikelblok waar de Duitsers handig gebruik van maakten om Vlamingen te rekruteren. De schrijver van dit boek wilde informatie uit eerste hand wat bijzondere verhalen oplevert en dit boek een meerwaarde geeft.

Bij het lezen van de interviews wordt de lezer mee terug genomen naar de tijd waar een andere mentaliteit heerste en waar heroïek nog bestond. Door de ogen van deze Oostfrontstrijders duiken we in compleet andere tijdgeest en horen we waarom men ervoor koos om aan Duitse zijde mee te vechten waardoor de uitspraak 'fout in de oorlog' toch een heel andere lading krijgt.

'Ik las ooit het boek "Niemand gaat vrij uit" en daarin staat dat in de dood iedereen gelijk is en iemand die een 'goed' of 'slecht' oorlogsslachtoffer is, ze zijn gewoon slachtoffers, want wie heeft nooit een keer iets slechts gedaan in zijn leven? Ik dacht dat ik aan de juiste kant vocht. Nu ben ik oud en binnenkort ben ik er niet meer, maar ik geloof nog steeds dat iemand die iets verkeerd doet uit overtuiging, zich niet schuldig hoeft te voelen.'

Het boek velt geen oordeel over deze mensen die nu bijna allemaal ver in de tachtig zijn maar geeft enkel hun bevindingen, overpeinzingen, ontberingen aan het front en zelfreflectie weer. De geïnterviewden vertellen zonder schroom en schaamte maar wel met gevoel over vrienden die ze verloren, de tweestrijd in hun thuisland en over tweestrijd binnen de familie.

Als dit boek al een conclusie heeft of geeft is dat deze: In een oorlog zijn geen winnaars maar enkel slachtoffers en dat 'fout' een relatief begrip is. Iets om over na te denken. Het belang van dit soort boeken moet niet onderschat worden. Het is geen droge opsomming van feiten maar echte verhalen van en over mensen.