Relevante analyse over de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag

Tijgerstrepen is het indringende debuut van Anna Sijbrands. Hierin vertelt ze over een heerlijk zomerconcept waarbij drie gezinnen al van voor de geboorte van de kinderen hun jaarlijkse vakantie samen doorbrengen op een Franse berg. De kinderen groeien uit tot hartsvrienden en er heerst een sfeer van camaraderie, samenhorigheid, liefde en vriendschap. De auteur zorgt dat je er maar wat graag bij wil zijn en deel wil uitmaken van die grote familie. De focus van het verhaal ligt op de drie adolescenten. De heerlijke sfeer van thuis zijn en veiligheid slaat echter abrupt om als de relatie tussen het jonge koppel Antonio en Eva eindigt in een incident van ernstig grensoverschrijdend gedrag.

Het boek is opgedeeld in drie delen waarbij we in deel 1 Eva’s perspectief lezen, in deel 2 dat van Antonio leren kennen en in deel 3 afwisselend dat van beiden volgen.

Het boek staat vol mooie zinnen en knappe beelden.

‘Haar goedkeuring voelt als een stempel die ik wil behalen, alsof ik pas een gewild persoon ben als zij haar zegelring duwt in het gesmolten kaarsvet op mijn voorhoofd. Bezegeld als leuk genoeg.’

‘In stilte zit ik daar. Op de bank met mijn handen op mijn schoot gevouwen. Elke seconde die verstrijkt laat me kleiner voelen. Het voelt alsof ik me bevind in een wereld die is gemaakt door reuzen, alles lijkt te groot en maakt me bang met zijn aanwezigheid.’

Maar veel meer nog dan mooie zinnen en knappe beelden is het boek eerst en vooral zeer sterk in psychologie. Zo toont de schrijfster op talloze manieren dat grensoverschrijdend gedrag niet zwart wit is en door beide partijen heel anders ervaren kan worden. Zo heeft Eva nog altijd positieve gevoelens voor Antonio en mist ze haar beste vriend, maar het gebeurde houdt haar in zijn greep: ze is in de war en angstig over alles. De auteur slaagt erin om Eva’s verwarring en rouw haarfijn te analyseren. Zo zijn er verschillende knappe scènes waarin ze onder meer beseft dat het uitspreken van wat er gebeurd is alles definitief zal maken, haar een slachtoffer zal maken waardoor de vriendschap met Antonio voortaan onmogelijk zal worden. De uitwaaierende gevolgen van die ene act die alles kapot gemaakt heeft zijn groot. De tijd op de berg samen, de kameraadschap en de grote familie zijn voorgoed voorbij.

Er wordt een goede poging gedaan om de zaak langs beide kanten te belichten. Daarbij valt echter vooral op dat er langs Antonio’s kant weinig te belichten valt over wat er gebeurd is, want hij is zich van geen kwaad bewust. In Antonio’s gedeeltes leren we, behalve zijn warme gevoelens voor Eva, vooral zijn persoonlijke demonen kennen en zien we de grote invloed die drank en drugs op zijn waarnemingen hebben. Het is mijn gevoel dat het hem voor zowel Sijbrands als voor mezelf als vrouw een veel minder sympathiek personage maakt dan Eva. Hoe hard ik ook probeerde om de zaak ook van zijn kant te bekijken, ik zag toch vooral een situatie waarin er ernstig over de grenzen van een jonge vrouw gegaan werd. Iets waarvoor geen enkel excuus is.

Dit boek en zijn twee perspectieven toont dat een thema als grensoverschrijdend gedrag in heel veel vormen kan voorkomen. Ook zonder kwaad opzet, omdat er niet of onvoldoende geluisterd wordt en verkeerd geïnterpreteerd wordt. Consent, geloofd worden of niet, het zijn boeiende en hoogst relevante thema’s die dit tot een boek maken dat belangrijk en maatschappelijk relevant is, maar zeker niet licht om te lezen. Voor wie echter graag leest over de nuances en de psychologische gevolgen van trauma, is dit een heel interessant, mooi en gevoelig boek.