Hoe het verleden steeds maar witgewassen wordt.

Marianne, de moeder van Jeanne, waakt over de mijn in Marat. Ze behoort tot een groep Witte Dames, wasvrouwen van onbestemde signatuur, die op plaatsen in Oekraïne ervoor zorgen dat 'de boel' niet vies wordt.
En vies kan het zijn: de mijn in Marat herbergt in schacht 3/4 talloze doden van regimes die over de Donbas geregeerd hebben in de laatste pakweg honderd jaar.
Lebedev schrijft ondoorzichtig proza, van die zinnen die je soms zes keer opnieuw moet lezen om erbij te blijven. Beelden die hij oproept zijn rauw en hard, en daarmee geeft hij een cynisch beeld van de situatie in de Donbas.
Tekenend voor zijn kijk op de toekomst van de Donbas is de dood van Marianne. Als ze ziek wordt en Jeanne voor haar komt zorgen, lukt het Jeanne niet meer de was stralend wit te krijgen. Pas als haar moeder dood is en er zich weer nieuwe doden aandienen, neemt ze als vanzelf de rol van haar moeder over. Het enige hoopvolle is dat ze met die nieuwe gave de ruimte zoekt een nieuwe weg in te gaan.
Dit boek heeft door zowel de stijl als de manier waarop Lebedev zijn verhaal vertelt, een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. Het is het lezen dus zeker waard!