Naast Tromp de slag bij Duins beleven

Schrijvers van historisch verantwoorde werken hebben vaak de valkuil dat ze zo in detail treden dat het verhaal voor een gemiddelde lezer niet te volgen is. Luc Panhuysen maakte het zich nóg moeilijker door te schrijven over een zeeslag, die bij Duins in 1639. Toen Ilja Leonard Pfeiffer in Alkibiades historische zeeslagen beschreef, wist ik niet hoe snel ik diagonaal moest gaan lezen. Toch lukte het me in dit geval het verhaal van de slag bij Duins van begin tot het eind letterlijk door te nemen.
De journalistieke wijze van verslaglegging zal hierbij een grote rol gespeeld hebben: Panhuysen verstaat zijn vak. Zijn stijl is helder en duidelijk, en zijn wijze van beschrijven zo beeldend, dat het voor een niet-zeilende lezer goed te volgen is. Zo goed zelfs, dat je niet in de gaten hebt dat de slag zelf, die ongeveer een kwart van het boek beslaat, maar anderhalve maand duurde; als lezer heb je niet in de gaten dat Panhuysen daar ontzettend remt in de tijd.

Daarom is ‘Het monsterschip’ een pakkend verhaal over een slag die vooral gewonnen werd doordat een teamplayer het moest opnemen tegen een eerzuchtige, ijdele succesadmiraal. Een slag ook die, 50 jaar na de beruchte zilvervloot, ontzettend hard nodig was om de Hollanders weer wat zelfvertrouwen te geven op zee. Maar helaas ook een zeeslag die de enige in zijn soort bleef, omdat de tijd vooruit ging, en de Hollandse marine iets minder…