Gefaald, gedoemd

Een generatie gefaalden
die een generatie gedoemden
achterlaat.

Aline Sax' beschrijving van het leven van het Duitse meisje Hendrike die in het Berlijn van 1945 tracht te overleven, laat niets aan de verbeelding over: er is niets positiefs te halen in Duitsland op dat moment. Henrike schuilt met haar moeder, haar broertje Gerhard en nog wat buren in een kelder onder haar appartementencomplex. De oorlog loopt ten einde, de wanhoop is groot. Het verslagen Duitse volk mag van Hitler eigenlijk nog niet wijken, maar ze zitten klem tussen Russen en Amerikanen.
Als haar geliefde Wilhelm ineens weer binnen is, raadt hij haar aan de Amerikanen te vinden, die zouden minder barbaars zijn. Uiteindelijk wordt Henrike eerst verkracht door een aantal Russen voordat ze daadwerkelijk vlucht. Maar of het als vluchteling allemaal zo veel beter is, en of Amerikanen minder barbaars zijn, is maar de vraag.
Sax schreef haar boek als een verse novel. Het grote voordeel voor de lezer is dat er genoeg open ligt om zelf over na te denken. Wat jammer is, is dat Sax maar betrekkelijk weinig gebruik maakt van de ruimte op het blad om zaken ook grafisch beter weer te geven. Sax varieert wel met versregellengte, en kiest mooie woorden, maar toch overheerst het gevoel dat het te veel een kort verhaal wordt, en te weinig vers.
Dat maakt het verhaal niet minder indringend: 'Wat ons nog rest' is rauw, hard en eerlijk. Het beeld dat Sax schetst van een volk op drift is indringend. Het laat je als lezer nog lang nadenken als je het boek hebt dichtgeslagen.