Een beerput achter mooie façade

Het duurt wel even voor je als lezer doorhebt wat nu eigenlijk de plot vormt van dit boek. Voor een deel wordt dit verklaard doordat het het tweede boek in de officier-reeks is en dat Rixt Van Leeuwen de hoofdpersoon is in de reeks, want in dit boek zijn er ook anderen die eveneens een prominente rol opeisen.
Het gaat over kinderhandel (baby's), drugshandel, witwassen van geld, illegaal gokken (casino), chantage, mishandeling en moord. We krijgen inzicht in daden en gedachten van een aantal betrokkenen in heden en verleden, kleine garnalen maar ook de grote vissen.
We krijgen een onderzoek naar drugshandel en witwassen van geld onder leiding van Rixt, en dat onderzoek wordt alsmaar breder. Er is een dreiging vanuit de mocromaffia waarbij er meerdere aanslagen op Rixt gepleegd worden.
Er is iemand die ver boven zijn stand leeft en van de maffia steelt terwijl hij tevreden zou moeten zijn met de grote bedragen die hij binnenrijft voor het witwassen van geld.
Er is een schijnbaar losstaand draadje waarbij DNA onderzoek twee wildvreemden als halfzussen identificeert.
Dat staat dan weer in verband met illegale abortussen, meer dan een halve eeuw geleden, waar nu de botjes van opgegraven worden. En dat vormt dan weer een broze link tussen handel in baby's en het doen verdwijnen van doodgeborenen destijds en vandaag.
En dat is nog maar de helft van het verhaal want ook dit boek lijdt aan de ziekte van deze tijd: karakters moeten minstens voor 50% van de tijd met hun persoonlijke problemen (in verband met relaties en vooral seks) bezig zijn.
Algemeen zijn er te veel karakters die allemaal een hoofdrol trachten op te eisen en te veel verhaallijntjes waarbij pas veel later duidelijk wordt wat er nu echt essentieel is en wat een ondergeschikte rol speelt.

Het verhaal verloopt chronologisch en volgt enerzijds de stappen in het onderzoek onder leiding van Rixt en anderzijds de stappen die de criminelen zetten om uit handen van justitie te blijven. Daartussen volgen we twee vrouwen die na een DNA-test te weten komen dat ze halfzussen zijn. De oude 92-jarige dokter speelt een centrale rol in een aantal flashbacks naar een tijd toen ongewenste zwangerschap schandelijk was en kindermoord (abortus) strafbaar.
Deze dokter (medisch) was ook een poppendokter (zo goed als uitgestorven specialisatie van voor de plastic massa-productie) die zowel een landgoed als een medische praktijk erfde van zijn vader en grootvader. Zijn dochter is in zijn voetsporen getreden als poppendokter, zijn zoon wilde geen medische studies doen en is de teleurstelling in zijn leven. Alle drie wonen ze op het landgoed dat nu door de zoon beheerd wordt. Die heeft er een exclusieve privé-club annex illegaal casino voor 'high-rollers' van gemaakt.
Vanuit die drie karakters wordt ook een deel van de plotlijnen duidelijk, die bewoners van het landgoed zijn de verbindingsschakels. De vader met de abortussen en babyhandel uit het verleden, de dochter is de ene halfzus in de DNA-link en de zoon is de spil van de link met de maffia voor drugshandel en wiswassen. Hij zal ook degene zijn die de boel laat ontploffen als hij een lijk laat verdwijnen en een baby verkoopt.
Rixt en haar team beginnen aan wat een routine-klus is en stuiten steeds meer op aanverwante verdachte zaken zodat hun onderzoek steeds maar omvangrijker en gevaarlijker wordt. Ondertussen zit zij privé op het randje van een echtscheiding, zowel zij als haar bijna-ex bedriegen elkaar en weten dat ook van mekaar, hun relatie met hun kinderen is verre van optimaal en Rixt en haar schoonmoeder hebben een diepe hekel aan mekaar. Daardoor en doordat zij en haar familie bedreigd worden, zal haar focus te veel op haar privéleven liggen en dat zal het onderzoek schaden.
Uiteindelijk komen alle verhaallijnen samen, worden de verbanden duidelijk en krijgt de lezer een aantal verrassingen te verwerken. Toch zal diezelfde lezer ook nog met een aantal vragen blijven zitten, al kan dat verklaard worden doordat er nog een volgende book in deze reeks zit aan te komen. De drugshandel op hoog niveau lijkt de leidraad in de reeks te zijn.

Witwaspratijken, drugshandel, het etaleren van grote rijkdom horen allemaal bij deze tijd. Ook antieke poppen spelen wel eens een - meestal griezelige - rol. Maar dat dit zich allemaal afspeelt tegen een diep-tragische achtergrond van de (historische) schande van voorhuwelijkse seks, toch als er een kind van kwam, en (strafbare) abortus met haast gelegaliseerde kinderhandel maakt het toch uniek.
Van het standpunt van Rixt is elk nieuw element dat naar bovenkomt en het onderzoek een grotere dimensie geeft vaak onverwacht en een moment van bezinning en herbronnen. Binnen het verhaal volgen de ontdekkingen en ontboezemingen elkaar op en dat maakt van de verwachte loop van het verhaal een roetjsbaan. De lezer leert samen met de karakters en moet zijn verwachtingen constant bijstellen. Zelfs op het laaste bij de echte ontknoping wordt alles nog eens door mekaar gegooid en dat werkt ontluisterend in verband met de karakters die tot de "goeden" behoorden en er onbezoedeld leken uit te komen.

De karakters worden duidelijk getekend maar doordat het er zoveel zijn komen ze er toch ietwat stereotiep uit. De Marokkaanse krapuultjes die hun grote gangsterneef, die in de gevangenis zit, vereren en vanuit een misplaatst familie en eergevoel allerlei criminele feiten plegen, zonder de minste wroeging.
De erg rijke oppergangster waar iedereen doodsbang voor is, die een Braziliaanse vrouw heeft "gekocht" en aan zich bindt met veel geld. De louche advokaat die rijk is door voor die gangsters de juridische kastanjes uit het vuur te halen.
Het gezin van RIxt waar alle echtelijke, puber- en schoonfamilieproblemen bij mekaar komen.
De karakters die in het verhaal stilaan belangrijker worden krijgen ook meer details en diepgang maar het wordt nooit een psychologische studie. Drijfveren, buiten geld, macht en seks, blijven verborgen.

Het boek loopt over een relatief korte periode en dat laat niet echt een ontwikkeling toe. Enkel bij de oude dokter en de moeder van Magali en Liselotte zou een evolutie mogelijk zijn, maar beide zijn en blijven kinderen van hun tijd die met hun verleden hebben leren omgaan, elk op zijn of haar eigen wijze. Maar van evolutie is niet echt sprake.
Het is een Gooisch verhaal, een streek die de schrijfster nauw aan het hart ligt en die ze goed kent. Ze heeft heel wat onderzoek verricht zoals ze zelf vertelt in haar uitgebreide nawoord. Dat merk je natuurlijk, dat de manier van handelen van Rixt en de recherche, de achtergrond van een poppendokter en dergelijke allemaal echt is.
Soms voelt het zelfs een beetje geforceerd aan, zodat je als lezer het onderscheid maakt tussen wat schijnbaar echt is (of zou kunnen zijn) en waar het puur de fantasie van de schrijfster is van waaruit de zaken verteld worden.

Er zijn heel wat spannende momenten maar de schrijfster doet ook heel wat keren zelf die pas opgebouwde spanning te niet door de karakters bepaald dingen te laten doen of ze laat de spanning langzaam wegdeemsteren omdat er niks mee gedaan wordt. Gezien de titel verwacht je een belangrijke inbreng van de poppen of de poppendokter, maar dat blijft eerder beperkt tot een hint: de briefjes in de hoofden van de poppen kunnen potentieel evenvele drama's betekenen maar dat wordt volledig aan de fantasie van de lezer overgelaten.
Het feit dat de landgoedbewoners onder 1 hoedje met de grote gangsterbazen blijken te spelen is een teleurstelling in wie nog in de goedheid van die personen geloofde, het geeft ook aan dat het positieve gevoel van Rixt als ze de zaak heeft "opgelost" volledig ten onrechte is. De echte daders achter de schermen ontspringen de dans en kunnen hun illegale praktijken ongestoord verder zetten.
Er is op het einde niet echt iets ten gronde veranderd. Rixt en de speurders feliciteren zichzelf met een dode mus, enkele rotte appels en zwakke figuren zijn uitgeschakeld, er zullen nog enkel afrekeningen (= moorden/ongelukken) volgen en verder blijft alles zoals het was.

Het is beeldend geschreven doordat er veel aktie in zit. Je ziet als het ware dingen gebeuren alsof je er zelf bij bent. Maar het komt ook nogal chaotisch over doordat er gewoon te veel omgaat dat nooit mooi in het geheel past zodat alles netjes afgerond wordt. Net écht, inderdaad, maar niet conform de verwachting van een thriller. Al zie ik wel de mogelijkheden om het als serie te verfilmen.

Het leest over het algemeen erg vlot. Al blijft het gedoe rond illegale vruchtafdrijvingen, geheime geboortes met verkoop van baby's een weliswaar historisch correct gegeven maar toch moeilijk verteerbaar.
Het plezier werd wel vergald toen bij de laatste onthullingen Magali en haar vader nog berekender en corrupter dan Max blijken te zijn.
Ook wat de antieke poppen (dokter) betreft bleef ik op mijn honger zitten, het was vooral een kapstok op de achtergrond om een hele thematiek aan op te hangen.

Veel van wat er in het boek staat wordt elke dag wel voor een stukje herhaald in de krant. Bijzonder interessant (en tragisch) is natuurlijk de achtergrond van de engeltjesmakers, de zwangerschappen van ongehuwde moeders en al wat daar bij kwam kijken. De overeenkomsten tussen het protestantse Nederland en het katholieke België zijn op die zwarte bladzijde uit de geschiedenis echt veel groter dan de verschillen.