Melodramatische familiegeschiedenis die maar door en door gaat

Ik kan de geschiedkundige waarde van dit boek zeker niet ontkennen, maar persoonlijk wordt ik meer geboeid door een schrijfstijl en verhaal dat in al z’n eenvoud -tussen de regels door- de essentie weet te raken. Weinig woorden, veel effect. Het is op microniveau vergelijkbaar met de quote van de generalissimus op p.352: “De dood van één man is een tragedie, maar de dood van miljoenen- slechts statistiek.” Hoe erg het ook is, op een gegeven moment komt de veelheid aan gebeurtenissen niet meer binnen.

Daarbij komen de vele toevalligheden, de melo-dramatische personages (en aanverwante keuzes) waar ik me ondanks of juist dankzij de uitvoerig beschreven complexe gedachtenkronkels niet in kon inleven, zelfs niet nadat ik het in het licht van de tijd probeerde te plaatsen ( Is het bijvoorbeeld een gevolg van een samenleving die gestoeld is op een bedrieglijk ideaal?). En dan was er nog de onuitputtelijke stroom aan rampzalige gebeurtenissen en tot slot de consequent doorgevoerde keuze van de schrijver om de verschillende gebeurtenissen bij elkaar te brengen d.m.v. steeds wisselende verbindingswoorden zoals terwijl, intussen, op hetzelfde moment dat e.d. Wat enerzijds een soort behaaglijk voorspelbaar ritme schept, dat je van paragraaf naar paragraaf voert, maar op mij meer overkwam als een soort knoop aan elkaar trucje.

Dit alles tezamen had op mij het effect dat ik niet meer geprikkeld raakte en dat ik, ondanks de uitzonderlijk uitvoerige inkijk in de Russische geschiedenis, die ik toch bijzonder interessant vind, mezelf zo nu en dan tot de orde moest roepen om de prachtige zinnen -want daar zitten er zeker genoeg van in- tot me door te laten dringen. Kortom voor mijn gevoel ging het maar door en door.