Mooie roman over de gevolgen van keuzes in oorlogstijd

Jolien Janzing begint haar boek in 1957 met het bezoek van Otto Frank, de vader van Anne, aan Audrey Hepburn in haar Zwitserse chalet. Tijdens dat bezoek vraagt hij Audrey om de rol van Anne te spelen in een film over het leven van zijn dochter. Audrey aarzelt enorm en de reden voor deze aarzeling wordt duidelijk als Janzing vervolgens terug in de tijd gaat naar de vroege jeugd van Audrey en haar duistere familieverleden bloot legt.

Audrey is de dochter van de Nederlandse barones Ella van Heemstra en de flamboyante Britse Joseph Ruston. Zoals indertijd in adellijke kringen gebruikelijk was wordt Audrey al op jonge leeftijd naar een kostschool in Kent gestuurd, waar ze diepongelukkig is. Omdat haar ouders in België wonen kan ze maar sporadisch naar huis. Al lezende krijg je enorm medelijden met de jonge Audrey, die maar weinig liefde ondervindt in haar jonge leven met een vader die amper naar haar omkijkt en een moeder die zich meer bekommerd om haar sociale leven dan om haar dochter. In de jaren voorafgaand aan de oorlog zijn haar ouders en de vriendenkring waarin zij verkeren, enorm gecharmeerd van het nazisme en ze reizen in de dertiger jaren regelmatig af naar Duitsland waar zij zelfs een ontmoeting met Hitler hebben. Dit tot grote afschuw van Audrey’s oudere halfbroers, die beiden tijdens de oorloog in het verzet actief zijn, en Ella’s ouders. In de beginjaren van de oorlog werkt Ella nog graag met de bezetter samen. Zij is dan inmiddels gescheiden van Joseph en haar excuus voor de collaboratie met de vijand is dat zij voor haar gezin moet zorgen en daar alles voor over heeft. Hoewel zij later tot inkeer komt en uiteindelijk vluchtelingen de helpende hand biedt, blijft Ella’s ‘heulen’ met de vijand toch altijd een zwarte bladzijde in het leven van Audrey waarover zij zich altijd blijft schamen.

Het boek gaat grotendeels over Audrey, maar bovenal over de keuzes die haar ouders maken en waar zij als kind niets tegen in kan brengen. En dat geldt eigenlijk ook over het, beduidend kleinere, deel van het boek dat over het leven van Anne gaat. Ook Annes ouders maken keuzes met grote gevolgen voor het gezin die uiteindelijk de dood van Anne, haar moeder en zusje tot gevolg zullen hebben. Jolien Janzing schrijft het verhaal vanuit het perspectief van afwisselend de jonge Audrey en Anne en dat doet ze in een prettig leesbare schrijfstijl. Zonder opsmuk en moeilijke woorden vertelt ze vanuit het oogpunt van beide jonge meisjes over de verschrikkingen van de oorlog waar ze allebei op hun eigen manier mee te maken krijgen. Voor beiden geldt dat ze slachtoffer zijn van de keuzes die hun ouders maken. Voor Anne leidt dit tot haar dood en voor Audrey tot een levenslange schaamte over het gedrag van haar ouders in de oorlogsjaren.

Jolien Janzing heeft uitgebreid research verricht en ze heeft ervoor gekozen om de feiten te verwerken in romanvorm, waarin ze tevens de vrijheid heeft genomen om haar eigen interpretatie van deze feiten te geven. En misschien is het juist deze eigen, respectvolle, interpretatie dat ervoor gezorgd heeft dat 'Audrey en Anne' een levendige roman is geworden, waarin je meeleeft met de hoofdpersonen en je tot slot helemaal begrijpt waarom Audrey er uiteindelijk voor heeft gekozen om het verzoek van Otto Frank niet te honoreren.