In Laat je hersenen niet zitten probeert hoogleraar Erik Scherder ons te overtuigen van het grote belang van bewegen op het gezond en jong houden van onze hersenen. Hoewel hij er niet aan ontkomt om een en ander wetenschappelijk te onderbouwen, blijft het, ook voor een leek, goed begrijpbaar. Door de afwisseling van serieuze zaken met humorvolle anekdotes uit zijn praktijk is het een plezierig te lezen boek. Niet om in één adem uit te lezen, maar gedoseerd. En dat is ook precies wat de schrijver ons aanraadt in zijn inleiding, want als je het achter elkaar uitleest, betekent dat dat je te lang achter elkaar heb gezeten en dat is nu juist de essentie van waar het hier om draait.
Zijn les is duidelijk: beweeg! Bewegen houdt niet alleen je lijf maar ook juist je hersenen in goede conditie. Door gewoon een half uur (aaneengesloten) intensief te lopen per dag ben je er eigenlijk al. Dat kan je overal doen en het kost je niets, dus geen enkel excuus om het niet te doen. Hoe eerder je daarmee begint hoe beter, maar ook voor, licht dementerende, ouderen valt er nog veel winst te halen. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat als dementerende ouderen regelmatig bewegen er een verbetering in hun cognitief functioneren optreedt. En juist deze groep kwetsbare mensen beweegt steeds minder, zeker als ze in een verpleeghuis belanden waar vaak gewoonweg niet de tijd beschikbaar is om met deze mensen te gaan wandelen. Schrijnend hierbij is ook nog dat dit vaak een kwestie van geld is. Een verpleeghuis krijgt namelijk meer budget bij zorgzwaartepakket tien dan bij zorgzwaartepakket vier. Niets ten nadele van het verplegend personeel maar de bereidheid vanuit het verpleeghuis om mensen lichamelijk actief te houden, terwijl ze daar minder vergoeding voor krijgen, zal vaak in de praktijk niet zo hoog zijn. En daar maakt Scherder zich, terecht, boos om.
Hij daagt ons met dit boekje uit om uit onze stoel te komen onder het motto ‘zitten is het nieuwe roken’. Iedereen weet dat roken ongezond is, maar uit het pleidooi van Scherder blijkt dat zitten op termijn mogelijk nog slechter is. Zijn missie is om iedereen van de ernst van de situatie te doordringen, niet alleen door te waarschuwen voor de schadelijke gevolgen van niet-bewegen, maar juist ook door te overtuigen van de winst van wel-bewegen. Dat hij zijn eigen theorie uitvoert in de praktijk blijkt wel uit het feit dat hij zich zo veel mogelijk per fiets of benenwagen voortbeweegt. Zelfs achter zijn bureau zit Scherder niet stil: in plaats van een bureaustoel staat er een hometrainer waarop hij in een rustig fietsend tempo bureauwerk verricht. Op deze manier kan je het nuttige met het sportieve verenigen. Als je daar dan ook nog in meeneemt dat je veel alerter bent, waardoor je mag aannemen dat je minder fouten maakt, is het eigenlijk een raadsel waarom bedrijven niet massaal overgaan op het plaatsen van hometrainers en zo hun personeel lichamelijk en mentaal gezond houden.
Voor iedereen die nog niet overtuigd is: lees het boek. Je wordt er in ieder geval een stuk wijzer van. Niet alleen dat bewegen goed is voor vele delen van het menselijk brein, zoals de hippocampus, de prefrontale cortex en de hypothalamus, maar ook dat bijvoorbeeld het kauwen van kauwgom stressverlagend werkt. Meest belangrijke is natuurlijk dat de theorie van Scherder in praktijk wordt gebracht. Dus geef je zelf een schop onder je gat en plan een half uur bewegen per dag in en ga zo een stressvrije, (geestelijk) gezonde toekomst tegemoet.
