Een warm boek voor op een koude winteravond

Geboren op dezelfde dag, beiden op de vlucht voor mensen en op zoek naar vrijheid, lijkt het lot van zigeunerjongen Sébastien en hond Belle van meet af aan verbonden. Na wat omzwervingen komt Belle terecht in de bergen waar Sébastien woont met César, die hem adopteerde, en diens kleinkinderen Jean en Angelina. Belle ontsnapte uit een kennel en door roddels in het dorp wordt zij al gauw afgeschilderd als een monster dat gedood moet worden. De zesjarige Sébastien wil dit met gevaar voor eigen leven voorkomen. Gesteund door zijn gezin en dokter Guillaume, die een oogje heeft op Angelina, neemt hij het voor Belle op. Belle op haar beurt beschermt Sébastien met haar leven. Zal het deze zielsverwanten lukken de dorpelingen op andere gedachten te brengen?    

Cécile Aubry (1928-2010), een pseudoniem voor de Franse Anne-José Bénard, schreef dit verhaal reeds in 1964 en het werd terecht een klassieker. Aubry was eerst actrice en regisseuse, daarna schrijfster van romans en kinderboeken. Ze bewerkte Belle en Sébastien ook zelf voor televisie. Haar eigen zoon speelde daarin de hoofdrol. In 2013 werd het boek verfilmd. Voor de Nederlandse vertaling verdient Lidewij van den Berg een pluim. Het zal niet makkelijk geweest zijn om de soms lyrische beschrijvingen te vertalen.    

“Hij kende al hun verschillende gezichten, die wisselden al naar gelang het seizoen of het uur van de dag – oneindig veel verschillende bergen, honderd, duizend bergen, met uitgestrekte vlakten die nauwelijks waarneembaar glooien, maar ook steile rotswanden die loodrecht naar beneden lopen, de diepe ravijnen in. Het berglandschap onder de warme stralen van de zomerzon is ‘s winters onder de sneeuw totaal anders. En in de lente, als er bloemen uit de stenen groeien, als de bijen zoemen en alle geuren zich vermengen en de lijster zijn lied zingt, [...]”    

De wat kinderlijke tekening van Cindy van Shendel op het omslag zou zo op een nieuwjaarsbrief kunnen prijken. Deze illustratie zal echter veeleer lezers aanspreken die jonger zijn dan deze waarvoor het boek bedoeld is. Daardoor zouden veel potentiële lezers dit boek weleens in de boekenkast kunnen laten staan. Slechts een vijftal kleine zwart-wittekeningen staan verspreid over het boek. Het laat de lezer vrij zijn eigen voorstellingsvermogen aan te spreken. Dit verhaal wordt zo beeldend verteld dat meer tekeningen overbodig en zelfs storend kunnen zijn.    

Vanaf zin één word je gegrepen door het drama in dit boek. Personages, gevoelens en natuur worden met veel gevoel beschreven zonder ooit te sentimenteel of zeemzoet te worden.    

“[…] een stilte zo teer als glas, met erachter een groot, moeilijk te onderdrukken verdriet.” (p.71)    

Al heeft de wereld van Sébastien weinig te maken met de leefwereld van kinderen van nu, onderwerpen als vriendschap en trouw zijn van alle tijden. Het pestgedrag tegenover Sébastien, het kleingeestige gedrag van sommige dorpelingen, … het blijft allemaal zeer herkenbaar.    

Het boek is volgens de kaft geschikt voor lezers van 9 tot 99 jaar. Dat klopt zeker, al begrijpt de doorsnee 9-jarige waarschijnlijk niet alles en zou men een 100-jarige dit verhaal niet willen ontzeggen. Het tijdloze verhaal van Belle en Sébastien – het kind van de bergen is een echt kerstverhaal dat je moet lezen onder een warme deken, omringd door geliefden, en met zicht op een wit sneeuwtapijt achter het raam.