Bijzonder boek over een bijzondere vriendschap

Snow Flower en de geheime waaier beschrijft het levensverhaal van Lily. Lily werd geboren in Puwei, China in 1823. Lily is een fictief persoon, maar haar leven beschrijft wel goed hoe het was om vrouw te zijn in het China van de 19e eeuw.

Het boek begint met een proloog, “Mijn rustig-zittentijd” genoemd. Hierin blikt de tachtigjarige Lily terug op haar leven. Daarna komt “De melktandjaren”, gevolgd door “Mijn haar-opsteektijd” waarin Lily uitgehuwelijkt is en als tiener haar bruidsschat maakt. Daarna komt “Mijn rijst- en zouttijd” over Lily’s jaren als echtgenote en moeder en als laatste “Mijn rustig-zittentijd”, waarin Lily oud is en terugblikt op haar leven.

“Ik wist dat ik als meisje, en later als vrouw, niet mocht willen of verwachten, maar ik deed het toch en dit ongerechtvaardigde verlangen is de oorzaak van alle problemen in mijn leven.”

Dit is een ontroerende roman over de vriendschap tussen twee meisjes/ vrouwen. Snow Flower en Lily hebben een laotang-relatie. Een bijzondere relatie tussen twee vrouwen. Bij de laotong-relatie hoort ook een waaier. Als hun voeten zijn ingebonden en ze daardoor niet ver meer kunnen/ mogen lopen, kunnen Lily en Snow Flower via de waaier met elkaar communiceren. Dit doen ze door elkaar berichten in de vorm van poëtische taal te sturen, geschreven in het Nushu.

Lily groeit op in armoede, terwijl Snow Flower juist uit een hooggeplaatste familie komt. Door haar laotang-relatie met Snow Flower kan Lily met een betere huwelijkskandidaat trouwen dan ze gezien haar status had gekund. Lange tijd vraagt Lily zich af wat het voordeel van Snow Flower is bij deze laotong-relatie. Als ze dat uiteindelijk ontdekt, zorgt dat voor een flinke deuk in hun relatie.

Door het boek heen zie je Lily uitgroeien van vijfjarig meisje naar tiener naar volwassen vrouw naar oudere.

“Gehoorzaam. Gehoorzaam. Gehoorzaam. En doe dan wat je wilt.”

Precies hoe Lily’s leven eruitziet. Ze moet altijd gehoorzamen. Eerst haar vader “baba”, en haar oudste broer. Later haar man en schoonmoeder. Als vrouw woont ze slechts tijdelijk bij haar ouders en als echtgenote is ze altijd te gast bij haar schoonfamilie. Als Lily hoogzwanger bij haar man en schoonfamilie gaat inwonen, heeft ze daar de laagste status en moet ze iedereen gehoorzamen en bedienen. Naarmate ze meer zoons krijgt, dochters worden als waardeloos gezien, groeit haar status bij haar schoonfamilie.

Als de Taiping-rebellie uitbreekt, moeten Lily en Snow Flower vluchten. Tijdens die periode ontstaat er een misverstand tussen hen en dreigt hun vriendschap ten einde te komen.

Het boek is geschreven vanuit de ik-persoon, waarbij de ik Lily is. Omdat Lily een vrouw is, zit ze vanaf het moment dat haar voeten op zevenjarige leeftijd worden ingebonden, voornamelijk in het vrouwenvertrek. Het mannenleven daarbuiten gaat grotendeels langs haar heen. Dit zie je terug in de roman. Het gaat vooral over het leven van vrouwen, dat zich grotendeels binnenshuis afspeelt. Veel vrouwelijke personages worden bij hun naam genoemd, terwijl de mannelijke personages het moeten doen met “oudste broer”, “de slager” of “mijn man”.

Het is een roman die je een goed beeld geeft van het Chinese platteland in de 19e-eeuw, het Nushu en het leven van vrouwen in die tijd.