Een melancholische zoektocht naar geluk

Franca Treur (1979) is sinds haar debuut Dorsvloer vol confetti algemeen bekend bij het Nederlandse en Vlaamse lezerspubliek. Wie dit succesvolle debuut al gemist zou hebben, leerde het verhaal ongetwijfeld kennen via de verfilming ervan. Met Hoor nu mijn stem keert Treur terug naar het thema van de godsdienst, maar dat betekent allerminst dat ze haar debuut losjes overdoet. Enkel het uitgangspunt – een meisje groeit op in een besloten godsdienstige gemeenschap – is gelijklopend. De manier waarop Treur dit verhaal brengt wijkt zowel qua plotontwikkeling als qua schrijfstijl af van Dorsvloer vol confetti. Ze schotelt de lezer met andere woorden een geheel nieuwe roman voor die los staat van haar vorige werk. Ze bewijst hiermee niet enkel hoezeer ze gegroeid is als auteur, maar ook hoe actueel de thematiek nog steeds is.

Gina – geboren als Geraldina en opgevoed als Ina – groeit na de dood van haar ouders op bij haar grootvader en zijn twee zussen. De reformatorische wereld waarin ze haar kinder- en jeugdjaren doorbrengt, is erg naar binnen gekeerd. De buitenwereld wordt slechts schoorvoetend en misprijzend toegelaten. Gina’s pogingen om de stilte en beslotenheid te doorbreken lopen meestal met een sisser af. Zo wordt haar nieuwe radiootje meteen bij thuiskomst vernietigd:

“Geluisterd werd er alleen naar het ruisen van elkaars zenuwen.”

Deze gebeurtenis weerhoudt haar er echter niet van om zich los te weken en het te maken als radiopresentatrice.

De gesloten wereld waarin Ina opgroeit staat in scherp contrast met de wereld van de radio die zich expliciet naar buiten richt, de grote wereld in. Haar zoektocht naar een nieuwe rol voor zichzelf gaat gepaard met trots en vreugde, maar ook met een gevoel van verlies en nostalgisch verdriet. Er spreekt immers niet louter droefnis uit haar kinder- en jeugdherinneringen. Het opgeven van haar geloof is eerder een langzame evolutie, een manier om haar ambities waar te maken, dan een pijnlijke, hardvochtige strijd tegen haar groottantes.

Hoewel religie het overkoepelende thema is, spelen universele bezorgdheden eveneens een bepalende rol. De transformatie van Ina tot Gina wordt gekenmerkt door twijfels, dromen en verlangens die niet louter geloofsgebonden zijn, maar bij iedere ontwikkeling van kind naar volwassene horen. Op een kritische, maar respectvolle manier worden levensechte personages neergezet die vaak sterk uit de hoek komen, maar ook kwetsbaar zijn. Treur heeft een fijn gevoel voor humor, dat nooit ingezet wordt om iets of iemand belachelijk te maken, maar om op net de juiste momenten de zwaarte weg te nemen. Hoor nu mijn stem neemt geen standpunt voor of tegen in. Het toont twee totaal verschillende werelden, met betekenisvolle, maar ook met - voor buitenstaanders - bizarre rituelen.

Het boek wordt gedragen door Treurs enorme talent voor sfeerschepping. Ze beschrijft gedetailleerd de omgeving en de innerlijke belevingswereld van de personages. De kracht in die beschrijvingen schuilt in het concreet benoemen van hoe de dingen zijn. Treur vermijdt breedsprakigheid en vergezochte gedachtenspinsels. Op die manier blijft de lezer voortdurend bij de kern van het verhaal; de zoektocht van Gina naar haar plaats in de wereld. Ondanks de alledaagse, toegankelijke schrijfstijl is het geen boek dat je vlotjes in een paar uur uit hebt. Bepaalde passages dwingen je om stil te staan en na te denken, de link met je eigen leven te leggen. Andere omschrijvingen zijn zo mooi en raak dat je ze gewoon een paar keer wilt lezen, puur voor het plezier van de woorden.

De gelaagdheid van het verhaal accentueert Treurs groei als auteur. Ben je van plan om dit boek te lezen, gun jezelf dan voldoende tijd om de verschillende invalshoeken te ontdekken. Je zal beloond worden met een melancholisch verhaal dat bewijst dat twee werelden die los van elkaar lijken te bestaan wel degelijk verbonden kunnen worden.