Een nostalgische reis naar het verleden

Met De eerste levert Sophie Visser een ingetogen en persoonlijke debuutroman af dat zich subtiel beweegt op de grens tussen herinnering en verbeelding. Visser kiest eerder voor een reflectieve benadering dan voor een meeslepende plot of dramatische wendingen. Het resultaat is een herkenbaar verhaal over eerste liefdes, ouder-kindrelaties, zelfbeeld en de vraag hoe het verleden doorwerkt in het heden.

Hoofdpersoon Laura is 35 jaar en lijkt haar leven prima op orde te hebben. Toch raakt ze uit balans wanneer haar eerste liefde, Cristian, steeds opnieuw in haar dromen opduikt. In plaats van actief op zoek te gaan naar hem, duikt Laura al schrijvend in het verleden. Wat volgt is veel meer een zoektocht naar zichzelf en de gevolgen van hun liefde. Zo creëert die eerste verliefdheid een nieuwe afstand in de relatie tussen moeder en dochter, wat nog jaren nazindert.

Visser schetst Laura als een gelaagd, herkenbaar personage. De puberale onzekerheden – zichtbaar in de aandacht voor uiterlijk, kleding en haarstijl – worden uitgebreid beschreven. Die details geven enerzijds diepgang aan het personage, maar zorgen ook voor herhaling en vertraging in het verteltempo. De neiging van Laura om zich te verliezen in details benadrukt haar onzekerheid, maar kan bij de lezer soms tot ongeduld leiden. Cristian en andere personages, zoals Laura’s echtgenoot en kinderen, blijven bewust op de achtergrond. Zij functioneren eerder als spiegels voor Laura dan als zelfstandige personages, wat het verhaal op sommige momenten eenzijdig maakt.

De kracht van de roman ligt vooral in de stijl. Visser schrijft helder, zonder opsmuk. Ze is geen auteur die je bij de hand neemt, maar laat betekenis ontstaan in de interpretatie die je als lezer zelf geeft. De structuur van het boek – afwisselend heden en verleden – is soepel en natuurlijk. Geen geforceerde flashbacks, maar een organische stroom van herinneringen. Naarmate Laura verstrikt raakt in het verleden, verschuift het heden naar de achtergrond. Hierdoor kom je weinig te weten over haar huidige leven, waardoor de impact van het verleden niet altijd duidelijk is. Een grotere afwisseling met het heden en de volwassen Laura had het verhaal meer richting kunnen geven.

De eerste is geen roman die zich makkelijk prijsgeeft. Het is eerder een stille, soms trage overpeinzing over hoe het verleden in ons blijft rondspoken. Het is een boek dat je langzaam leest, misschien zelfs met enige terughoudendheid, maar waarvan universele thema’s als liefde, verlies, herinnering en zelfinzicht toch weten te raken. Voor wie houdt van introspectieve literatuur en psychologische diepgang zonder spektakel.