Meeslepend en hoopvol: een roman die smaakt naar meer

Toen Joanne Harris in 1999 Chocolat publiceerde, veroverde ze wereldwijd de harten van lezers met haar zintuiglijke schrijfstijl en het mysterie rond Vianne Rocher. Meer dan vijfentwintig jaar en drie vervolgdelen later licht Harris met een prequel een tipje van de sluier op over het verleden van Vianne. Hoe is haar passie voor chocolade ontstaan? En wie was ze eigenlijk voordien? Voor fans van Chocolat zijn er tal van subtiele verwijzingen, maar voorkennis is niet nodig. Sterker nog: nieuwe lezers kunnen met Vianne beginnen en dan pas Chocolat ontdekken.

De 21-jarige Sylviane Rochas is zwanger, moederloos en op drift. Voor het eerst in haar leven is ze vrij, maar die vrijheid voelt vooral leeg aan. Om een andere moeder te kunnen zijn dan zij zelf had, moet ze opnieuw beginnen – met een nieuwe naam, een nieuwe plek, een nieuw leven. Vanuit New York belandt ze in Marseille, waar ze zich omdoopt tot Vianne en werk vindt in een kleine bistro.

Hier toont Harris haar kracht: ze schrijft over verlies, schuld en het verlangen naar verbondenheid zonder sentimenteel te worden. Vianne is geen heldin die zelfverzekerd haar pad kiest. Ze struikelt, twijfelt, maakt fouten en krabbelt weer recht. Die kwetsbaarheid maakt haar geloofwaardig en ontroerend. Harris gebruikt enkel het perspectief van Vianne, waardoor je als lezer volledig opgaat in haar innerlijke worsteling. Je voelt haar onzekerheid, haar angst om te falen, haar verlangen om mensen te helpen.

In de bistro ontdekt Vianne het receptenboek van de overleden eigenares. De keuken wordt de plek waar ze zichzelf stilaan herontdekt. Via eten en drinken probeert ze een brug te slaan naar de gesloten gemeenschap stamgasten. Die personages zijn niet diep uitgewerkt, maar ze geven het boek wel kleur en warmte.

De passages over geur, smaak en textuur zijn een feest om te lezen – Harris op z’n best en knap vertaald door Frank van der Knoop. Wanneer Vianne voor het eerst cacaobonen ruikt, lees je: "een zoete geur als van een kindertijd die ik alleen uit boeken kende, een geur die aan vanille, specerijen en room deed denken, aan beddengoed dat in de zon te drogen had gehangen. En daaronder ging een nog complexere geur schuil van herfstbladeren en van regen op droge grond, van bossen waarin het daglicht nooit de bodem bereikt, van gezonken schepen, piratengoud, vuurwerk en de geur van een rokend houtvuur."

Spanning komt van de Man in het Zwart, een figuur uit Vianne's verleden die haar achtervolgt en een bedreiging is voor haar nieuw opgebouwde leven. Harris doseert die dreiging subtiel: net genoeg om ritme in de roman te brengen, maar nooit zo veel dat het verhaal zijn warme kern verliest. Want Vianne is ondanks alles een feelgoodroman over vriendschap, loyaliteit en de moed om opnieuw te beginnen. Het middenstuk vertraagt een beetje. En hoewel de mysterieuze dreiging spannend is, blijft de ontknoping enigszins voorspelbaar voor wie gewend is aan Harris' vertelstijl.

Vianne is een roman die mysterie en warmte moeiteloos samenbrengt. Het verhaal leest vlot, de personages zijn herkenbaar en de sfeer is heerlijk zintuiglijk. Als je eerder genoot van Chocolat, is Vianne een must-read. Maar ook nieuwkomers die op zoek zijn naar een meeslepend verhaal over opnieuw beginnen, zullen zich door dit boek laten betoveren. In het dankwoord laat Harris doorschemeren dat er nog een vervolg komt – zeker iets om naar uit te kijken.