21 lessen die je aan het denken zetten

Van Harari las ik voorlopig enkel nog maar Sapiens, Homo Deus staat nog te wachten, maar toen ik de kans kreeg om dit nieuwe boek als vooruitleesexemplaar in een Hebban leesclub te bespreken, besloot ik mijn kans te wagen. Ik ben erg blij dat ik dat gedaan heb, omdat dat een extra motivatie was om het boek te lezen. Eerlijk gezegd wist ik niet of ik het Engels voldoende zou kunnen begrijpen, maar dit bleek gelukkig geen enkel probleem te zijn: integendeel, de Engelse taal heeft mijn lezing van dit boek zeker ‘verdiept’, ik ging er met meer concentratie door lezen. Bovendien heeft Harari een zeer vlotte schrijftaal, alles is gemakkelijk te begrijpen.

In 21 thema’s (of lessen, zoals hij het zelf noemt) beschrijft Harari zijn kijk op de wereld van vandaag. Elk van de thema’s belangen elkeen van ons aan, in meer of mindere mate. Voor mij persoonlijk stonden er veel thema’s in waar ik vragen over had, en Harari legt de verschillende problematieken op een duidelijke en toegankelijke manier uit.

Er staat zo ontzettend veel in dit boek, dat het onmogelijk is om een samenvatting te geven. De meeste hoofdstukken verdienen meer dan een aantal bladzijden, maar ze zijn een goede inleiding. Het laatste hoofdstuk over meditatie vond ik persoonlijk (en met stip) het minst goede (sterretje minder), maar ik vind het tegelijkertijd ook wel knap dat hij deze persoonlijke kant van zichzelf laat zien (al ben ik er niet van overtuigd of dat in dit boek nodig was).

De kritiek dat dit boek uit commercieel oogpunt geschreven is, is begrijpelijk. Hij put uit vragen van zijn lezers, en uit eerder gepubliceerde stukken. Maar daar is volgens mij niks mis mee, hij zoekt ook altijd een mooie overgang van het ene naar het andere hoofdstuk, waardoor alles toch weer wat meer aan elkaar hangt.
Een andere kritiek die vaak voorkomt is dat hij een onheilsprofeet is. Ik ben het ermee eens dat hij eerder de donkere kanten belicht: echt vrolijk word je niet van dit boek. Het is misschien jammer dat hij in een aantal thema’s niet ook de positieve kanten bespreekt, maar hij zegt in zijn inleiding m.b.t. technologie duidelijk dat hij vooral de dreigingen en gevaren zal bespreken. M.i. heeft hij dat ook toegepast op de andere hoofdstukken, dat is zijn keuze, en maakt van hem niet noodzakelijk een onheilsprofeet. Wel iemand die je bewust wil maken.

Ik ben het misschien niet in alles met Harari eens (dan denk ik bijvoorbeeld aan zijn mening over vrije wil en gevoelens), maar dat hoeft ook niet.
Harari biedt geen oplossingen, maar zet je aan het denken. Dat vind ik meteen ook de grootste verdienste van dit boek, en de reden waarom iedereen dit zou moeten lezen (sterretje meer!).