Eindeloze mijmering…

Ik las Mijn lieve gunsteling van Marieke Lucas Rijneveld. Het boek is geschreven in de onvoltooid verleden tijd en het ik-perspectief. Dit is het eerste boek dat ik van Rijneveld lees.

Mijn lieve gunsteling wordt verteld door de ogen van Kurt, een pedofiele veearts die “verliefd wordt” op de veertienjarige dochter van de veeboer waar hij voor zijn job regelmatig over de vloer komt. Uiteraard is dit de start van een reeks onthutsende gebeurtenissen.

Onthutsend, wansmakelijk en huiveringwekkend, want het thema in dit boek is pedofilie. De momenten waarop de veearts de gedachten van zijn lieve gunsteling, zijn praaldier, probeert te beïnvloeden zijn gruwelijk. Je weet dat dit in het echt ook gebeurt en dat maakt het reëler dan gewoon een verhaal in een boek. Deze scènes heeft Rijneveld op een geniale wijze gedirigeerd. Het zijn stukken die je als lezer helemaal meenemen in de afschuwelijke gedachtegang van de pedofiel. Bijvoorbeeld hoe Kurt de kinderkamer steevast bestempelt als kinderlusthof.

Rijnevelds indrukwekkende lexicon siert de tekst en de auteur stelt deze gigantische kennis van de Nederlandse taal graag tentoon. Helaas, daar gaat het schoentje voor mij wringen. De eerste honderd bladzijden vond ik de haast eindeloze mijmering geweldig en geestverruimend, waar er vooral graag van de hak op tak wordt gesprongen om een beeld te krijgen van de hersenspinsels van het monster. Spijtig kwamen na deze eerste honderd bladzijden er nog eens tweehonderdvijftig. Tijdens dit uitgesponnen en volledig uitgedunde gemijmer wordt er vaak zolang rond de pot gedraaid, dat de initiële boodschap door een berg overbodige woorden volledig wordt begraven. Rond de kaap van 300 bladzijden, zijn er stukken tekst die ik gewoon oversloeg omdat ik het me niet langer kon opbrengen om dat doelloze gemijmer te lezen. Op dat punt wist ik al hoe de veearts denkt, hoe de gunsteling denkt; ik had geen behoefte meer aan lege deelzinnen die elkaar oneindig lang blijven opvolgen. Ik wilde de ontknoping van het verhaal weten.

Een ander punt dat ik vreemd vind, is het gedrag van het veertienjarige meisje. Hoewel het nergens uitdrukkelijk wordt vermeld, krijg je het idee dat ze een mentale beperking heeft. Op geen enkel gegeven moment reageert of denkt ze als een echt veertienjarig meisje, eerder als een zevenjarig kind met een levende fantasie. Daarnaast reageren ook de zijpersonages bedenkelijk. Wanneer de vader van het kind hoort dat zijn dochter gekust heeft met de veearts grijpt hij niet in? In mijn ogen zou zelfs een hardwerkend, alleenstaande vader die te weinig aandacht heeft voor zijn dochter op dat punt toch ingrijpen? Ook de vrouw van de veearts reageert erg vreemd en wisselvallig op haar pedofiele man.

Ik vermoedde dat de auteur toewerkte naar een grote finale, maar uiteindelijk eindigt dit boek voor mij met een regelrechte sisser. Hoe groots alles werd opgezet, hoe zwak het einde is, alsof het snel schreven werd om het maar te laten eindigen. Dit gevoel wordt versterkt doordat de auteur gedurende het volledige verhaal gewoon al vertelt hoe het gaat eindigen. Misschien had ik te veel van dit boek verwacht? Blij het gelezen te hebben, maar geen behoefte om snel andere werk van de auteur te bezigen.