Richard Yates - Revolutionairy Road

Ik zie het boek staan in de kringloop van Purmerend, waar alles op alfabet staat zoals jullie weten, dus gezellig tussen al die andere schrijvers met een Y. Ik pak het uit de kast en lees de achterflap: een zeldzame daad van literaire rechtvaardigheid, meer dan gaaf schrijven, een vaardig, ironisch, schitterend, prachtig, opmerkelijk en diep verontrustend meesterwerk, een klassieker. Ik zet het onmiddellijk terug.
Nu moet je weten dat de boekenafdeling van de Noppes in Purmerend op de eerste verdieping is en terwijl ik de trap afloop trekt het boek mij terug. Ik kan het niet anders zeggen. Revolutionairy Road zoemt het in mijn hoofd, zoals je dat soms hebt met gedachten die zich zonder aanleiding voordoen alsof het je eigen gedachten zijn, soms ook gedachten waarvan je weet dat je ze maar beter niet hardop kunt zeggen. Ik sta stil op de wankele, metalen trap, waar je zo door de treden naar beneden kijkt, draai mij om en loop terug naar het boek. Ik keer het om en om in mijn handen, voel de eindeloos ronde gladheid van het omslag en kijk nog even bij de B of er iets van Jeroen Brouwers staat, maar het is pas een paar dagen later dat ik zielsalleen en verlaten Het Hout aantref. Met nog wat andere boeken loop ik naar de kassa.
Revolutionairy Road van Richard Yates is het vaardig, ironisch, schitterend, prachtig, opmerkelijk en diep verontrustend vertelde verhaal van Frank en April Wheeler, die in een buitenwijk in Connecticut tussen Norwich en New Londen elkaar het leven zuur maken. Het verhaal speelt eind jaren vijftig en verschijnt in 1961, dus alle moderniteiten van het leven zijn er in meegenomen, ook al voelen ze nu gedateerd. Je kunt je voorstellen dat ze dat zelf nog niet in de gaten hebben, net zomin als wij zelf.
Frank werkt bij een computerbedrijf in New York en April zorgt voor de kinderen en doet amateurtoneel. Het boek begint met een mislukte voorstelling van dit plaatselijke toneelgezelschap. Uiteraard verveelt iedereen zich te pletter en hebben ze wel in de gaten dat het echte leven zich elders afspeelt en ze maken plannen om naar Europa te verhuizen, naar Parijs, zomaar. Afijn, je leert ook de buren kennen en hoe al die suburbians met elkaar omgaan, waar zij zich wel een beetje te goed voor voelen en dan is het spel op de wagen. Een boek dat je niet meer loslaat, lees ik nu ook nog op de binnenzijde van de achterflap, maar dat is natuurlijk onzin. Het is gewoon geestig, scherp en genadeloos goed geschreven.

Ate Vegter, 10 augustus 2020
www.atevegter.wordpress.com