Prachtig geïllustreerde kijk op een dystopisch Amerika

Tiener Michelle reist af naar een alternatieve, dystopische versie van de Amerikaanse westkust in 1997, op zoek naar haar broertje. Met als enige metgezel een gele robot die niet kan praten, zwerft ze door een desolate wereld. Mensen dolen rond als zombies, volledig geobsedeerd door de dronehelm op hun hoofd die hen een betere wereld biedt – de meesten kunnen zelfs niet meer zonder in leven blijven. Overal liggen de resten van een verwoestende droneoorlog. Hoe is Michelle – en de wereld om haar heen – op dit pad beland? Auteur en illustrator Simon Stålenhag verzorgde zowel de woorden als de prachtige illustraties – Hans Kloos is de vertaler van de oorspronkelijk Zweedse tekst.

Vanaf de eerste bladzijde is duidelijk dat Stålenhag een groot talent bezit voor illustreren. Je waant je meteen in zijn alternatieve versie van Amerika, waarin klassieke Americana naadloos verweven wordt met sciencefiction. Het verhaal leest bijna als een prentenboek: op elke twee bladzijden is een brede illustratie te vinden met enkele alinea’s aan tekst ernaast.

Je zou kunnen zeggen dat de tekst de illustratie dient in plaats van andersom. Beetje bij beetje schetst de tekst het verleden en het heden. Elke afbeelding toont het landschap waar Michelle doorheen reist – de ene plek nog meer vervallen dan de andere. Overal zijn de resten van machines en mensen te vinden; je voelt de leegte en de eenzaamheid. Je ogen blijven over de illustraties heen gaan om elk detail in je op te kunnen nemen.

De toon is bijbehorend sober en contemplatief. Michelle kijkt naar de vervallenheid om haar heen en zinkt soms weg in herinneringen aan een meisje van wie zo mogelijk hield en de pleegouders die ze niet mocht. Iedereen is uit haar leven verdwenen – behalve de gele robot, die zo uit een oude Disneycartoon lijkt te zijn gestapt. Zijn komisch grote grijns en lege blik dragen versterken het gevoel van vervreemding dat de afbeeldingen oproepen.

The Electric State roept vragen op over technologie en hoe dat ingezet kan worden nu en in de toekomst – en of we dat wel zouden moeten willen. Stålenhag verliest zichzelf echter niet te veel in het maken van grote statements, maar houdt de focus op het persoonlijke verhaal van Michelle en haar zoektocht. Het is knap hoe Stålenhag met relatief weinig woorden en vooral veel beeldmateriaal een wereld weet neer te zetten die volledig aanvoelt. Een prachtig boek om in bezit te hebben en om in door te blijven bladeren, ook nadat je het verhaal al hebt gelezen.