Schoon schip maken met demonen uit het verleden

Deere is het debuut van Petra Madelon de Graaf, naar aanleiding waarvan er nu een interview met de jonge auteur in de Boekenpost staat. Op de vraag wat ze de mooiste zin vindt uit haar boek antwoordt ze: ‘Ik behandel mijn zinnen als kinderen en heb dus eigenlijk geen favoriet.’ Hiermee is de interesse gewekt.

Met Deere schreef de Graaf een verhaal gebaseerd op haar eigen leven. In het eerste deel lezen we hoe ze opgroeit in het conservatieve en streng gelovige Spakenburg, waar alles draait om visvangst en het geloof. Tijdens haar jeugd wordt ze het slachtoffer van seksueel misbruik door Evert. In het tweede deel, zo’n tien jaar later, is Petra inmiddels elders woonachtig en filosoof. Ze gaat op zoek naar een manier om het seksueel misbruik uit het verleden te verwerken, met een teleurstellend gebrek aan hulp wanneer ze aangifte ervan doet bij de politie. Ze gaat daarop zelf het gesprek aan met Evert, wie op dat moment in een traject zit van een bevrijdingspastoraat, zoekende naar vergeving van zijn zonden. Zoals de Graaf mooi schrijft in haar interview: ‘in mijn hoofd was hij een monster geworden, maar we konden opvallend goed met elkaar praten.’

De Graaf weet met een vlotte en toegankelijke schrijfstijl een heel duidelijk beeld te scheppen van Spakenburg, haar inwoners en gebruiken, maar ook hoe beklemmend het kan zijn om op te groeien in een dergelijk stramien met conservatieve ideeën. Wanneer Petra de dominee vraagt waarom vrouwen niks mogen volgt het antwoord: ‘Petra, jouw intelligentie is de grootste uitdaging die je van God hebt gekregen. Die zal je moeten beheersen om een goede gelovige te zijn.’
Juist vanuit deze achtergrond getuigt het van lef dat de auteur gevoelige thema’s aansnijdt als de drugsproblematiek maar vooral ook geloofsvragen en seksueel misbruik. Ze is heel openhartig over het haar aangedane seksuele misbruik, de impact die het op haar gehad heeft en hoe ze het tracht te verwerken. Ook het feit dat ze het gesprek aangaat met de dader getuigt wederom van veel durf en veerkracht. Het is heel bijzonder om mee te lezen hoe dader en slachtoffer dit ervaren, waarbij het tussen Petra en Evert wisselende vertelperspectief helpend is.
‘Aan niemand durfde ik te vertellen wat er was gebeurd, maar ik kon aan niets anders denken. Het leek me niet meer dan terecht dat Evert in die door hemzelf gecreëerde eenzaamheid deelde.’

Door de openhartigheid en de moed van de Graaf worden haar heftige ervaringen en de omgang daarmee aangereikt als een heel bijzonder doch open, persoonlijk en realistisch verhaal dat wellicht ook anderen kan helpen.
Hopelijk zal de Graaf vervolg geven aan dit mooie, sterke debuut.