Coming-of-Age in de Dovencultuur. Boeiend en uitermate informatief verteld.

Sara Nović – Zoals onder water.

Een bijzonder mooie roman die een inkijkje geeft in de cultuur van Dove mensen. Dove met een hoofdletter, omdat het volgens de zienswijze van Sara Nović om een ras gaat, om een cultuur. Niet om een handicap. En dat is waar het om draait in dit boek, uitgeven door Meulenhoff en vertaald door Lucie Schaap. Is doofheid een gebrek of een cultuur? Geeft een CI (cochleair implantaat) iemand meer kansen in het leven of juist minder?
Het verhaal van Charlie, die een slechtfunctionerende CI heeft gekregen, werpt een boeiende blik op haar worsteling met haar moeder, die haar steeds het gevoel geeft dat ze niet goed genoeg is, niet perfect. Doordat de aansluiting in het reguliere onderwijs niet gelukt is, komt Charlie op haar zestiende terecht op een Dovenschool, waar zij intern verblijft, ook al is de school in haar eigen dorp gevestigd. Hier ontmoet zij Austin, de populairste jongen van de school. Niet alleen doordat hij razend knap is, maar ook doordat hij afstamt van een familie die al generaties lang volledig doof is. Charlie leert een cultuur kennen, waarin Doof zijn juist vanzelfsprekend is, geen gebrek, maar identiteit.
De uitgave is doorspekt met uitleg over gebarentaal, zoals Charlie en haar vader het leren op hun naschoolse cursus. Vóór de scheiding van haar ouders was gebarentaal ongewenst, omdat zij geloofden dat het Charlies ontwikkeling in de weg zou staan, het zou een belemmering vormen in haar communicatie. Geheel tegen die overtuiging in, ervaart Charlie al na korte tijd dat zij nog nooit zoveel heeft communiceren over wat haar bezig houdt. Bovendien krijgt ze nu veel meer mee van wat er om haar heen gebeurt.
Ondanks dat ik ben opgegroeid in een dorp met een gerenommeerd instituut voor Doven en Slechthorenden, ben ik mij nooit bewust geweest van deze cultuur. Zelfs nadat ik op televisie ooit een aflevering van een serie zag, die zich afspeelde in de Dovenwereld, dacht ik dat die voorstelling van de Dovengemeenschap wel overdreven zou zijn, voor het dramatische effect. In het boek herkende ik echter diezelfde insteek. Navraag bij mensen werkzaam bij Kentalis, zoals het instituut tegenwoordig heet, leerde mij dat de cultuur in het boek (en de betreffende aflevering van de serie) zeer goed omschreven wordt en dat het zo in de werkelijkheid echt is, ook met de controverse rond CI’s.

Ook de achtergrondinformatie over gebarentaal is heel interessant.
Kortom: Een boeiende, informatieve eye-opener over de Dovencultuur. Zeer interessant voor iedereen die op wat voor manier dan ook in aanraking komt met de Dovencultuur, al is het maar op straat of bij de supermarkt.