Historische, meeslepende avonturenroman

Washington Black belandt op de shortlist van de prestigieuze The Man Booker Prize. Door de ogen van een jonge veldneger – een slaaf - vertelt de Canadese schrijfster Esi Edugyan (1978) een fascinerend verhaal. De roman behoort tot één van de absolute favoriete boeken die Barack Obama heeft gelezen in 2018.

Washington (Wash) is een piepjonge slaaf (met een zwarte huidskleur) op een suikerplantage in Barbados, wanneer hij de persoonlijke assistent wordt van de extravagante Titch Wilde. Deze laatste is helemaal in de ban van zijn eigen schepping: de Wolkenkliever. Een heteluchtballon, of beter nog: een luchtschip dat het verdere leven van zowel Titch als dat van de elfjarige jongen helemaal gaat veranderen. Wash groeit uit van een geboren slaaf tot een rasechte globetrotter. Weg van die verdoemde plantage van zijn wrede meester; gedaan met dat snoeiharde slavenwerk! Hij is een artiest met een uitzonderlijk tekentalent, die zich voluit wil en zal ontwikkelen. 

“Ik was een veldneger. Ik schoffelde het suikerriet, alleen mijn zweet was van waarde. Ik stond op mijn tweede al met een schoffel in mijn handen en schoffelde en verzamelde voer voor de koeien, en schepte met mijn blote handen mest in de kuiltjes voor het riet.”

Washington Black is een historische, meeslepende avonturenroman, waarin onderwerpen als onderdrukking van de slaven, rassendiscriminatie, persoonlijkheid en vrijheid geen holle woorden zijn. Meteen beland je in de keiharde realiteit, met een nachtmerrie te midden van de lijfeigenen in Barbados; het is 1830. Vervolgens volg je de belevenissen van de jonge held – de ik-verteller - in Nova Scotia (een provincie in Canada); reis je met hem mee naar het poolgebied. Tevens beland je in Londen, Amsterdam en Marokko.

Met krachtige beelden en in een mooi proza, zet Esi Edugyan een verhaal neer dat voorzien is van heel wat plotwendingen. De settings, thema’s en een aantal intrigerende personages - al dan niet van groot belang – staan garant voor een begeesterende leeservaring. Een roman die een diep gravend onderzoek verricht naar de inhoudelijke betekenis van het woord ‘vrijheid’.

Heel knap hoe de auteur uitspit en weergeeft, hoe haar protagonist zijn plaats in de wereld probeert te vinden; te veroveren. Hoe hij overal zijn best doet om een voet aan de grond te krijgen. Jazeker, Edugyan diept haar karakters heel grondig uit. Ook heeft ze zich vooraf flink gedocumenteerd over de onderwerpen waarover ze schrijft. Zelfs het functioneren van een heteluchtballon is voor haar niet langer een geheim. Wordt het wel eens ietwat ongeloofwaardig, of snelt het toeval het verloop te hulp, toch sleept ze haar buigzame lezers voortdurend met zich mee. Heel handig gaat ze dieper in op emoties: boosheid, medelijden, droefheid, blijdschap et cetera.

“Maar van achter mij kwam een grote vlaag en ik draaide mij verrast om naar Titch; de lucht explodeerde plotseling in een glinsterende zwerm, alsof er een wolk glazen bijen losbarstte. Toen stond mijn gezicht in brand en werd ik opgetild en neergesmeten in een sidderende flits van melkwit licht, en mijn hoofd sloeg tegen de grond."

Dezer dagen vecht Esi Edugyan verwoed tegen de indringende stem van Washington. Ze moet immers haar hoofdpersonage achter zich kunnen laten, om verder te gaan met het schrijven van een nieuwe, minstens even succesrijke roman. (Vertaald uit het Engels door Catalien van Paassen)