"De verborgen zin van dementie" door Hans Stolp

Dit boekje maakt deel uit van de serie “Denken met je hart” en heeft – net als het boek over eenzaamheid – een handzaam formaat met een mooie stevige kaft. De foto daarop van een mistig bos is heel stemmig en illustreert heel goed de staat waarin de geest van een dementerende zich bevindt. Net als met het boek over eenzaamheid laat Hans Stolp een andere kant zien van verschijnselen, die wij in onze maatschappij normaal gesproken niet echt waarderen en slechts vanuit één invalshoek bekijken.
Ik word erg blij van dit boek; het begint met twee mooie gedichten en bij de eerste bezinning wordt meteen duidelijk dat het boek ons iets moois te vertellen heeft. Het gaat over mildheid, empathie, respect en waardevol leven van de dementerende samen met zijn omgeving/mantelzorgers. Het boek verwoordt eigenlijk precies wat ik tijdens het ziekteproces van mijn moeder heb ervaren: ik kon eindelijk op hartsniveau contact met haar maken, wat ons bij leven niet zo gemakkelijk afging. Ik zag het kleine meisje in mijn moeder. Ik voelde me voor het eerst écht gezien door m’n moeder en dat was voor ons beiden helend en gaf veel rust en dankbaarheid, ook al omdat zij het zelf niet gemakkelijk heeft gehad tijdens haar jeugd en latere leven. Ik zag wel de uiterlijke aftakeling, maar van binnen voelde ze rijk aan. Hans Stolp schetst dit innerlijke geestelijke rijpingsproces heel erg mooi in dit boek, net als overigens de zware, maar mooie taak voor de mantelzorgers van een dementerende om het proces van de overgang naar de dood zo goed mogelijk te ondersteunen, zodat de dementerende zonder onnodige ballast over kan gaan naar het geestelijke leven.
Ik vind dat Hans Stolp helder dingen duidelijk kan maken, bijv. het verschil tussen lange en korte termijn-geheugen, verschil tussen ouderdoms-vergeetachtigheid en dementie, het verzorgen van ons geheugen, de vier verschillende fases van de ziekte en hoe daarin te handelen en de veranderende manier van communiceren van de dementerende. Als we ons open durven stellen voor wat de dementerende ons wil vertellen, kan deze onze leermeester worden i.p.v. andersom. De betekenis van het woord dementie vind ik ook heel verhelderend: “de geest heeft zich teruggetrokken, is dus niet ziek”. Het denken wordt aangetast, maar niet het vermogen tot voelen en beleven. Er ontstaat bewustzijn buiten de fysieke hersenen om.
Kortom: een fijn, beknopt boek voor mensen die te maken hebben (gehad) met dementie in hun omgeving. Dit boekje biedt een mooi houvast in de grote stroom (medische) informatie die er over dit onderwerp bestaat. En het geeft troost: er is een manier van omgang met en kijken naar een dementerende, die recht doet aan alle betrokkenen, één die helend is voor beide ‘partijen’.