De sterren die de vergankelijkheid van de nacht verlichten

Stefan Zweig lezen blijft een genot door zijn prachtige schrijfstijl, zijn intelligente wijze van verhalen vertellen of mensen portretteren. De afgelopen jaren bracht uitgever IJzer mooie herdrukken uit van zijn werk zoals de portret biografieën over Joseph Fouché, Erasmus en Montaigne, met die laatste twee voelde hij zich verwant. Uitgever IJzer heeft het ook aangedurfd om zijn ‘Sternstunden der Menschheit’ te laten vertalen en alle veertien door hem gecomponeerd voor het eerst in het Nederlands uit te brengen waardoor je als lezer meegevoerd door de tijd naar mensen die we uiteindelijk als de genie of de verliezer zijn gaan beschouwen door op het juiste moment op de juiste plek te zijn met de juiste handelingen of wie net te vroeg of te laat waren en wiens namen bedekt zijn met de stof van vele andere gezichten. Via langere of kortere ‘Miniaturen’ zoals de Nederlandse uitgever deze ‘Sternstunden’ heeft genoemd ga je door twee eeuwen geschiedenis heen met beroemde, bekende en in de vergetelheid geraakte figuren. Te beginnen met zijn mooie betrokken inlevend verhaal over Cicero kom je via de verovering van Byzantium (Constantinopel/Istanboel)bij Händel om daarna te lezen wie de ‘Marseillaise’ heeft gecomponeerd en hoe het met hem is verder gegaan. Natuurlijk kan napoleon en Waterloo niet ontbreken evenals Goethe en hoe de ‘Elegie’ tot stand kwam en zo neemt Zweig je mee door allerlei gebeurtenissen in de geschiedenis of zoals hij zelf schrijft “ik heb geprobeerd het beslissende levensogenblik van een groot mens dan wel mensheid te vangen. Het lot van een mens wordt … vaak het indringendst bepaald door een kort, beslissend moment” zoals de lange tijd op het continent onbekende Engelse ‘Kapitein Scott’. Gezien Zweig’s eigen lot kon hij niet om ‘Lenin en de trein’ heen om met de Amerikaanse president ‘Wilson’ te eindigen die niet bracht, kon brengen, wat de wereld hoopte en waardoor Zweig zijn levensloop mogelijk anders gegaan was. ‘Licht in het duister’ zoals de Nederlandse vertaling heet is een wonderschoon boek met bijzondere opmerkelijke verhalen over mensen die door de geschiedenis naar grote hoogten zijn gestuwd of naar de hoek van de vergetelheid zijn geduwd.