Langdraderig en een fantasieloos einde.

‘Een Duitse fantasie’, vijf verhalen of toch één verhaal was het eerste boek die ik van Philippe Claudel las en vond ik dermate verbluffend goed dat ik vervolgens het magnifieke ‘Het verslag van Brodeck’ las om daarna ‘Grijze zielen’ ter hand te nemen, een goed boek maar toch minder dan ’Het verslag …’. ‘Alles waar ik spijt van heb’ vond ik dan weer ingenieus geschreven, mooi en zeer compact terwijl ik door ‘Rivier van de vergetelheid’ niet heen kwam was ik, aangemoedigd door de lovende recensies, zeer benieuwd naar zijn nieuwste ‘Schemering’ … en wat een tegenvaller, het verhaal wordt eindeloos gerekt en begint pas te leven rond pagina 250 waarna nog 150 indrukwekkende pagina’s ontstaan die je met veel leesgenoegen tot je neemt, de doorzetter won terwijl ik daarvoor regelmatig dacht wat draderig verhaal. De dode in de sneeuw, ach gelijk aan ‘grijze zielen’, de speurtocht, het wij en zij, de grote christelijke gemeenschap en de kleine moslim enclave. Een politieagent die zichzelf overschat en regelmatig last heeft van de banaliteit van zijn lid die voortdurend stijf staat en zoals de Joden in het Oost-Europa werden opgesloten in boerenschuren worden de moslims tijdens een dienst in de moskee opgesloten en levend verbrand, doet het er iets toe in het verhaal, heeft het een groter idee of thema, nee en dit is het knappe van Claudel de oplossing ligt voor je voeten en je kijkt er domweg overheen wat maakt dat zeg maar tot de laatste twee hoofstukken een prachtig verhaal ontstaat na die vele pagina’s, het voorlaatste hoofdstuk ach zo concreet had het voor mij niet hoeven te worden waarna die concreetheid en duidelijkheid in het laatste hoofdstuk alles slaat, Claudel laat niets meer over aan de fantasie van de lezer, alles tot in de puntjes is uitgeschreven. Jammer.