Humor, wijsheid en ontroering

Ik heb het al eens eerder gezegd op deze site: een boek dat mij hardop aan het lachen maakt, en in dit geval letterlijk een traan van ontroering teweegbrengt, kan voor mij niet meer stuk.

In 'Zolang er leven is' neemt Hendrik Groen (pseudoniem van Peter de Smet) ons in dagboekvorm mee in de dagelijkse belevenissen in een bejaardentehuis. Hij doet dat op onnavolgbare wijze. Wie een beetje bekend is met de wereld van verzorgingstehuizen, zal dit alles zeer bekend voorkomen. Kleine (en soms wat grotere) conflicten met medebewoners, futiliteiten die opgeblazen worden bij gebrek aan belangrijkere zaken, geintjes met de medewerkers in het tehuis, maar ook actuele thema's als de bezuinigingen in de zorg, gezondheid, politiek, geloof, euthanasie, de zin van het leven, alles komt voorbij.

Samen met nog een zevental medebewoners die nog in relatief goede doen zijn, vormt Hendrik de club Omanido (Oud maar niet dood), die alles in het werk stelt om hun oude dag nog zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Ze gaan regelmatig uit eten in restaurants, maken uitstapjes naar een kerstmarkt of een museum, en richten en passant ook nog een bewonerscommissie op die er alles aan gelegen is de directie van het tehuis eens flink dwars te zitten. De belevenissen zijn vermakelijk, soms hilarisch, en tegelijk zeer herkenbaar.

De humor is vaak subtiel maar doeltreffend. Zo schrijft Hendrik dat hij blij is dat de katholieken en protestanten al een tijdje hun strijdbijl begraven hebben en constateert daarbij "Er zijn op de Veluwe en in Zeeland nog een paar gereformeerden die alleen stiekem televisie mogen kijken maar daar heeft verder niemand last van." Ook de vercommercialisering van de zorg en het gebrek van aandacht door de eigen familie worden aan de kaak gesteld: als Hendrik vertelt over de 'Goedendag service', een organisatie die tegen betaling 5 minuten per dag of een half uur per week belt met de vader of moeder als de kinderen daar niet aan toekomen, concludeert hij "Een zoon of dochter die zelfs een mantelzorgtelefoontje nog afkoopt, hoe treurig kan uitbestede liefde zijn."

Oprecht ontroerend is de verhaallijn over Hendrik's beste vriend, Evert, die na een slopende ziekte overlijdt. De vriendschap die hij beschrijft komt zo oprecht en intens over, dat kan bijna niet verzonnen zijn.

Je hoort wel eens zeggen dat iedereen oud wil worden, maar niemand oud wil zijn. Daar zit waarschijnlijk wel een kern van waarheid in, maar als ik oud zou mogen worden op de manier van Hendrik Groen, dan teken ik daar zonder een seconde twijfel voor. "De zin van het leven, is zin in het leven."