Goed geschreven toevoeging aan de wold van Dizary

Disclaimer: ik heb nog nooit met Marieke Frankema samengewerkt en volgens mij ook niet samen in bundels gestaan. Wel ben ik een van de auteurs van het Dizary-project (met mijn novelle 'Acmala'). Ik las dit boek omdat ik onder de indruk was van Frankema's schrijfstijl in 'Werelden ontwaken' en natuurlijk omdat ik benieuwd ben naar elke nieuwe uitbreiding van het Dizary-project!

8,5 Altijd spannend om een nieuw Dizary-boek te lezen, vooral van een nieuwe auteur in deze wereld. Ik weet dat het universum is verzonnen door Patrick Berkhof, maar als schrijver van een Dizary-novelle voel ik, rationeel of niet, toch ook een stukje eigenaarschap. Gaat de nieuwe schrijver respectvol om met wat er al was? Biedt het verhaal een waardevolle toevoeging? Wordt de wereld (of wold) er rijker van?
Het antwoord op deze vragen is een volmondig 'Ja'. Er zijn niet heel veel punten waarop deze roman raakt aan wat er eerder is geschreven, maar waar dat gebeurt herken je de wold van Dizary meteen en tegelijk geeft hij inzicht in een tot op heden nog onderbelicht deel van de wereld: de 'onderverdieping' van de wold, waar volken in het duister leven en die mensen van boven als gevaarlijk beschouwen. Deze wereld en met name de stad Turion wordt door Frankema levendig beschreven, met precies voldoende details om zowel de stad (met woontorens, lichtgevende varens, en groenten die in het donker groeien) als de mensen (Morturi, die met een speciaal lichaamsdeel zielen kunnen zuigen en leven in een streng geordende clanstructuur) tot leven te brengen. Ook al gaat het om wezens die door de inwoners van Dizary als monsters beschouwd zouden worden, weet Frankema ze sympathiek te beschrijven (zelfs degenen die vasthouden aan zoals het altijd ging, ten koste van mensen - hun motivaties komen ook duidelijk over het voetlicht).
Het helpt dat het ook nog eens goed geschreven is. Dat Frankema goed kan schrijven had ik al ontdekt in de bundel 'Werelden ontwaken', waar haar verhaal blijk gaf van een mooie, goed ontwikkelde schrijfstijl. Hier kiest ze voor een iets eenvoudigere stijl (dit is bedoeld als YA-roman), maar haar proza blijft ondanks de wat eenvoudigere woorden en zinsopbouw fraai verzorgd en een plezier om te lezen. Ik vond ook dat het verhaal goed was opgebouwd. Het speelt in twee tijdsperioden en volgt de avonturen van een vrouw en haar kleindochter jaren later. De twee verhaallijnen zijn op kundige wijze verweven. Aanvankelijk dacht ik dat het plot maar langzaam op gang kwam en er in beide verhalen maar weinig gebeurde, maar later werd ik gegrepen door de spanning omdat in het ene verhaal gesuggereerd wordt dat er in het andere iets gaat gebeuren en vice versa. De opbouw zorgt voor enkele goede wendingen en een slot dat opvallend weinig spektakel bevat. Frankema is slim als ze ervoor kiest haar tienerhoofdpersoon niet de hele wereld te laten veranderen - individuen hebben niet altijd zoveel macht als ze zouden wensen en vastgeroeste systemen laten zich niet zomaar omverwerpen. Maar het slot was wel een passende afsluiting, die tegelijk lijntjes openliet voor eventuele volgende boeken in het Dizary-universum.
Frankema is ook goed in het beschrijven van emoties, die soms van complexe aard zijn - zoals het conflict tussen idealisme en loyaliteit, tussen romantische liefde en familierelaties, tussen jezelf willen redden en je opofferen voor een ander. Dit boek heeft weinig actiescenes maar in de relaties gebeurt juist weer veel.
Zelf ben ik niet zo geneeskrachtige kristallen - zelfs niet in een fantasywereld (omdat het teveel lijkt op wat in mijn toegegeven bevooroordeelde visie bijgeloof zou zijn), maar dat element werd hier spaarzaam gebruikt en de magie van het 'lezen' en het 'dranen' nam een veel grotere plaats in en werd goed toegepast.
Al met al een aanrader voor wie al fan is van het Dizary-universum, maar ook een goed beginpunt, want dit boek is zo geschreven dat het ook op zichzelf te lezen is. Hou je dus van een origineel fantasyverhaal over een ondergronds levend volk vol goed uitgewerkte emoties dan grijp je met dit boek niet mis (N.B. laat je niet door de YA-benaming afschrikken - een van de verhaallijnen gaat immers over een volwassen vrouw en dit boek laat vooral zien dat de scheiding tussen YA en volwassen fantasy eigenlijk kunstmatig is).