Moderne, spannende SF van Nederlandse bodem

Disclaimer: ik ken Jasper Polane ondertussen goed. We hebben elkaar meerdere malen ontmoet en het duurt nooit lang voor we diep in gesprek zijn over ons geliefde genre. Tevens werk ik mee aan het project 'De zwijgende aarde' waar dit het tweede deel van is. Dit boek heb ik van de uitgever ontvangen vanwege mijn bijdrage aan het project.

9,5 Mijn beoordeling van dit boek is dus niet geheel onbevooroordeeld. Maar toch denk ik dat ik me over deze korte roman mag uitspreken en dat ik eerlijk ben als ik dit omschrijf als een van de beste Nederlandstalige SF-werken die ik tot nu toe heb gelezen. Nu was er niet zoveel sciencefiction in Nederland, vooral niet vergeleken met de omvang van het fantasygenre, maar wat er was kwam nogal eens wat ouderwets over, met ideeen en technologie uit SF-verhalen van de vorige eeuw en mensen die opvallend genoeg niet waren veranderd ook al leefden ze op andere planeten. Ik heb wel eens het gevoel gekregen dat een aantal auteurs niet werkelijk op de hoogte waren van recente werken uit de VS en Engeland en teerden op boeken en bundels die ze in hun jeugd hadden gelezen. Maar van dit boek had ik hoge verwachtingen. De 'Onzichtbare maalstroom'-serie van de auteur bevat al complexe, ideeënrijke verhalen die kennis geven van belezenheid in het genre en een originele verbeelding en wat ik aan kort werk van hem heb gelezen kon zich meten met dat van internationale auteurs ('Witruimte' in Ganymedes 18). Dit boek stelt niet teleur. Het doet, vooral vergeleken met ander Nederlandstalige SF-boeken, modern aan. In de manier waarop interactie met computers wordt beschreven, tot de nieuwe economische en sociologische modellen van de samenleving op Mars, tot de diversiteit van afkomst, gender en geaardheid van de karakters, tot het idee van transformatie en de effecten daarvan de menselijke psyche. Jasper schept hier ook een rond karakter, innemend, aan zichzelf twijfelend, geloofwaardig beschreven. Het helpt als je ook 'Revolte' hebt gelezen, het eerste boek van 'De zwijgende aarde' van de hand van Jorrit de Klerk, maar ook zonder kun je dit boek prima volgen. Het verhaal staat op zichzelf. Al is het natuurlijk leuk om te weten waar Michelle Dijon eerder heeft uitgehangen. De gevolgen van de Zwijging (het stilvallen van de communicatie met Mars) wordt indringend beschreven en de vervreemding die de hoofdpersoon mede daardoor ervaart is invoelbaar. Ook het apocalyptische einde was spannend en bevredigend. Misschien had ik zelf de voorkeur gegeven aan een enkel mysterie dat de magistraat in het verhaal had moeten oplossen, nu lijken de gebeurtenissen soms episodisch. De rode draad is echter sterk genoeg. Net zoals de lezer na 'Revolte' eigenlijk zou willen weten hoe het de hoofdpersoon verder vergaat, zou ik meer avonturen van Sam op het veranderde Mars best weten te waarderen. Naar mijn mening zou elke SF-liefhebber in Nederland dit boek moeten lezen, ook degenen die zich tot nu toe eigenlijk alleen met Engelstalig werk bezighouden, want het toont aan dat ook wij schrijvers hebben die op internationaal niveau schrijven en laat zien dat de sciencefiction ook in ons taalgebied een fantastische toekomst tegemoet gaat.