Roadblock - Sophie Wester

In Nederland kunnen we leunen op een krachtige traditie van jeugdliteratuur: een veelheid aan goede schrijvers van fictie én non-fictieboeken, een brede uitgeversbranche, allerlei instellingen en stichtingen die de literatuur voor kinderen en jongeren ondersteunen. Ondanks dat gegeven wordt er in dit land nogal eens neerbuigend gedaan over het schrijven van kinder- en jeugdboeken. Alsof iedereen dat zómaar zou kunnen. Soms lijkt dat wel zo als we zien hoeveel BN’ers, al dan niet geholpen door broodschrijvers, kinderboeken publiceren. Ik zou bijna de uitgeverijen vergeven die die boeken dan ook nog op de markt brengen. ‘Bijna’ dan, want het marktdenken staat helaas soms een treetje hoger dan het streven naar de best mogelijke kwaliteit. Behalve BN’ers wagen soms ook auteurs van boeken voor volwassenen zich op het glibberige pad van het schrijven van echte goede boeken voor kinderen en jongeren. Gelukkig deed bv. Elvin Post het eerder al -en met succes- en nu is ook het duo Sophie Fraza en Ester Ankoné hem gevolgd.

XS
Sinds 2022 publiceerde dit schrijversduo onder het pseudoniem Sophie Wester maar liefst 6 thrillers voor volwassenen. Dit jaar verscheen daarnaast ‘No Fear’, een jeugdthriller bij ‘Best of YA’, een imprint van kwaliteitsuitgeverij van Goor. En in de zomer volgde ‘Roadblock’, het twaalfde deel in de succesvolle XS serie voor ‘aarzelende lezers’. Juist deze serie heeft álles wat nodig is om jongens en meisjes die niet graag lezen tóch een boek te laten oppakken en het dan ook nog uit te lezen. De boeken zijn dun! De covers zien er lekker uit, met strakke illustraties en goede foto’s, met duidelijke titels. Verder vinden we op elke achterzijde een pakkend citaat en een uitdagende flaptekst met verklarende symbolen en expliciete percentages voor de thematiek. Zo krijgt de leerling bij ‘Roadblock’ de volgende percentages aangereikt: 40% vriendschap, 30% loyaliteit en 30 % schuldgevoel’. En wanneer we het boek openslaan zien we dat de hoofdstukken fijn kort zijn, dat de lettergrootte niet te klein is en dat er voldoende lucht zit in de layout. In ‘Roadblock’ zijn drie jongens aan het woord en in de proloog en de epiloog spreekt een meisje. De jongens vertellen vanuit hun eigen perspectief het kleine verhaal. Wat hebben ze gedaan? Wat is er misgegaan? Voor welke dilemma’s staan ze nu? Jongeren die niet zoveel leeservaring hebben krijgen op deze manier een handreiking bij het ontrafelen van het ongeluk.

Roadblock
Het verhaal van ‘Roadblock’ is snel verteld. Drie vrienden, Ben, Lucas en Ryan, zijn flink aangeschoten wanneer ze midden in de nacht een paar betonblokken neerleggen op de landweg waar morgenvroeg een stoet met toeterende trekkers zal rijden. Lachen, joh! Geheel onverwacht komt er dan toch nog een auto aanrijden die zich al slingerend in de betonblokken boort. De bestuurster en haar tienerdochter Carlijn lijken beiden om het leven te zijn gekomen. De jongens schrikken van wat ze onbedoeld hebben veroorzaakt en maken de fout hun aandeel hierin te verzwijgen. Ze spreken af meteen naar huis te gaan en er nooit meer over te praten. Maar in hun kleine dorp waarin iedereen elkaar kent is dat natuurlijk te naïef gedacht. In hun wanhoop en met groeiend schuldgevoel maken ze steeds meer domme fouten. De vader van Carlijn lijkt meteen de volgende dag al door te hebben dat zij de schuldigen zijn en bovendien krijgen ze alle drie een geheimzinnige brief. Is er nog iemand die weet dat zij schuldig zijn? Ze zijn het niet eens hoe verder te gaan en uiteindelijk besluiten ze naar de vader van Carlijn te gaan. Daarop volgt een snelle climax met een eenvoudige, maar juist daardoor heel aannemelijke afloop. De moraal van dit verhaal is dat dit in elk dorp kan gebeuren. Jongeren beseffen de gevolgen van hun handelen niet altijd, zeker niet na de nodige biertjes; een grap loopt soms onbedoeld vreselijk uit de hand.

Leeftijd
De leeftijdsaanduiding van de meeste boeken in de XS-serie is 15+, maar de praktijk leert dat de meeste leerlingen vanaf 12 of 13 jaar deze verhalen met veel plezier kunnen lezen. Wellicht kan de uitgever hier meer rekening mee houden. (Terzijde: de nurcode in kleine cijfers daaronder is voor alle leerlingen, maar eerlijk gezegd ook voor veel docenten weinig informatief.) Vergelijk bv. de thrillerreeks van Uitgeverij Kluitman: ook daar lezen we fijne verhalen met een omvang tot 100 pagina’s, maar dan wel met een leeftijdsaanduiding van 12+. En om compleet te zijn in mijn opmerkingen over deze twee boekenseries: een minpuntje vind ik wel de lettergrootte van de boeken van Kluitman. Die mag best wel wat groter.
Afsluitend: ‘Roadblock’ is een goed voorbeeld van een geslaagde handreiking naar de aarzelende lezer. Docenten en mediathecarissen zullen het boekje in een dik uur uitlezen, de meeste leerlingen zullen daar iets langer over doen. Maar aarzelende lezers die ‘Roadblock’ uitlezen kunnen zichzelf een schouderklopje geven. En met dit boek van bv. Sophie Wester is dat het ultieme doel van deze serie.