Harde handen

Caja Cazemier is een auteur die met de regelmaat van de klok boeken voor jongeren publiceert die geschikt zijn voor de mediatheken in het VO. Deze recensie had ik eigenlijk al eerder moeten schrijven want in de tussentijd is er alweer een nieuw boek van Cazemier verschenen: ‘Geen saldo’ over jongeren die in geldproblemen komen. In haar boeken gebruikt de auteur een set middelen die haar verhalen erg aantrekkelijk maken, zowel voor de jeugd vanaf een jaar of twaalf als ook voor veel jongeren vanaf vijftien. Gezins- en, schoolleven, vriendschap en verliefdheid, meerdere perspectieven, soms een hobby of een crimineel elementje en natuurlijk het centrale thema. Dat lijkt heel simpel, maar daarmee maak je niet zómaar een lekker leesboek. De geldproblemen van de jongeren uit ‘Geen saldo’ zijn een heel actueel maatschappelijk probleem, maar in deze recensie geef ik de voorkeur aan een veel breder thema, namelijk dat van huiselijk geweld. In ‘Harde handen’ dat afgelopen najaar werd gepubliceerd kijken we achter de voordeur van het gezin waarin de dertienjarige Moxie opgroeit.

Hoofdpersonage
De hoofdpersonages in de boeken van Caja Cazemier zijn heel aaibaar. Soms doen ze iets stoms, zoals Sem in ‘Geen Saldo’ of als Thijs in het hier al eerder gerecenseerde ‘Split second’. Maar vaak raken ze in problemen door externe factoren. Zo ook Moxie en haar moeder. Zij worden regelmatig mishandelt door Moxie’s vader, zeker wanneer hij teveel heeft gedronken. Ook hun hondje Wapper krijgt schoppen, maar gelukkig heeft papa nog geen vinger uitgestoken naar Moxie’s jongere zusje Daisy. Op school draagt Moxie altijd shirts of truien met lange mouwen om haar blauwe plekken te verbergen. Ook meldt ze zich regelmatig ziek. Daardoor kan ze zich niet goed concentreren en scoort ze slechte cijfers. Ook krijgt haar mentor steeds meer argwaan omtrent de huiselijke situatie. Gelukkig heeft Moxie op school wel haar vriendin, Eslem, de enige aan wie ze na verloop van tijd opbiecht wat er thuis aan de hand is. Dat is het eerste moment dat Moxie haar naam (Engels voor ‘lef’) eer aandoet.

Perspectief en psychologie
Moxie probeert koste wat kost te verhinderen dat publiekelijk bekend wordt dat zij en haar moeder mishandeld worden. Zoals zoveel jongere kinderen denkt ze dat haar vader dan naar de gevangenis moet. De angst voor wat er na een eventuele bekendmaking misschien gaat gebeuren is veel groter dan haar angst voor de volgende klap. Cazemier beschrijft de psychologische gevolgen van huiselijk geweld, zowel voor Moxie’s moeder als voor de dertienjarige. Een laag zelfbeeld, het zelfopgelegde zwijgen, het beschermen van Daisy, angst om vriendschap te sluiten. Het wordt op een invoelende manier duidelijk wanneer we het verhaal volgen, verteld vanuit Moxie’s perspectief in de derde persoon. Door het gebruik van het personale vertelperspectief leven we mee met de gedachten en de gevoelens van Moxie maar houden we toch enige afstand tot de situatie.

Helpers
Moxie staat er gelukkig niet alleen voor. Haar mentor noemden we al en natuurlijk is er Eslem en haar warme familie waar Moxie altijd terecht kan. Daarnaast zijn er nog twee personages. Om te beginnen sluit Moxie vriendschap met Tammo die zijn hond uitlaat in hetzelfde park als waar Moxie vaak met Wapper heengaat. Vriendschap, een kleine verliefdheid en de aaibaarheid van huisdieren, Cazemier maakt er professioneel gebruik van om heel natuurlijk een vertrouwenspersoon in het verhaal te brengen. Zo ook met Lisanne, de eigenaresse van een fotozaak waar Moxie af en toe helpt. Lisanne heeft al snel in de gaten dat Moxie een talent voor fotografie heeft en stimuleert haar om dat talent verder te ontwikkelen.

Climax
Op de blogpagina van deze website zal het geen spoiler zijn wanneer we lezen dat het verhaal goed afloopt. Misschien is het een beetje veel van het goede: Veilig Thuis, een oma met appeltaart, het winnen van de aanmoedigingsprijs in een landelijke fotowedstrijd… Alles bij elkaar verdient Moxie (en haar moeder!) het wel om licht aan het einde van de tunnel te zien. Zowel de angstige momenten als de veilige redding worden goed gedoseerd door Cazemier. Dit is een jeugdboek zoals heel veel jonge lezers vanaf een jaar of 11/12 ze graag lezen. Met een herkenbaar personage, een lieve moeder, een slimme vriendin en nog wat elementen zoals ik in de introductie al aanstipte. Het past allemaal in een boek van net meer dan 200 pagina’s, met korte hoofdstukken, wat cliffhangers en gemakkelijk leesbare dialogen. En dat lijkt allemaal heel simpel, maar dat is het -ook na een schrijverscarrière van meer dan dertig jaar- nog steeds zeker niet. De échte climax van dit boek vind ik dan ook het leesplezier dat veel jongens en meisjes hierin zullen vinden, ongeacht wat volwassen, literaire lezers er in kunnen vinden.