Prachtige ode aan de doden

Arjen van Veelen studeerde klassieke talen en journalistiek. Hij schreef voor NRC Handelsblad en publiceerde enkele non-fictieboeken. Zijn romandebuut Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is deels gebaseerd op zijn eigen leven. Zijn liefde voor schrijven en geschiedenis komt erin terug. Bovenal is het boek een ode aan zijn overleden vriend Thomas Blondeau.

De jonge schrijvers Tomas en Arjen ontmoeten elkaar in hun studententijd. Ze filosoferen over het leven, over schrijven en over roem, proberen elkaar te overtreffen met hun kennis en bezoeken tijdens hun dagjes weg ‘andere landen’ terwijl ze gewoon in Nederland blijven. Als Tomas jaren later onverwacht overlijdt, reist Arjen naar Alexandrië om hun jongensdroom te vervullen: hij wil de boeken van zijn vriend in de beroemde bibliotheek zetten. Tijdens het wandelen door de stad raakt hij gefascineerd door de manier waarop de doden herdacht worden en denkt hij terug aan zijn vriendschap met Tomas.

Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is een boek waarvan je als lezer niet meteen weet waar het heen gaat. Het begint rustig en lijkt langzaam voort te kabbelen. Gelukkig weet Van Veelen het wel. Hij geeft subtiele signalen, strooit met puzzelstukjes waarvan pas later duidelijk wordt hoe perfect ze in het geheel passen en voert je langzaam mee. Behendig springt hij heen en weer in de tijd zonder ooit de draad kwijt te raken. Zo schetst hij een indringend beeld van het leven van de hoofdpersoon.
Ogenschijnlijk gebeurt er weinig, maar alles heeft betekenis in dit boek. Niets is toevallig. Alles heeft met alles te maken. Zo krijgt dit intense verhaal over vriendschap en verlies een betekenis ver voorbij dit simpele gegeven. De liefde van de hoofdpersoon voor zijn beste vriend is bijna tastbaar en zijn pijn zit verborgen in elk woord zonder dat het cliché of sentimenteel wordt.
Tegelijkertijd is het een verhaal dat veel groter is dan één vriendschap of één leven. Het gaat over scheppen, over jezelf groter maken dan je bent, de verwachtingen van anderen, alles uit het leven halen en de vluchtigheid van het oppervlakkige. Van Veelen analyseert scherp en gewaagd zonder dingen belachelijk te maken. Hij weeft poëzie door zijn verhaal en brengt je en passant interessante historische wetenswaardigheden bij. Nooit wordt het rommelig of te zwaar. De foto’s ondersteunen het verhaal, al had het boek ze niet per se nodig gehad. Het verhaal alleen is al genoeg.

(4½ ster)