Willen leven maar op het einde niet meer weten hoe

Tove is twintig en al een gevierd schrijver. Ze is getrouwd met Viggo F., een veel oudere redacteur. Naar de buitenwereld heeft ze het allemaal goed voor elkaar maar vanbinnen wordt ze verscheurd.

Dit boek is het meest krachtige van de drie. Het wordt terecht gezien als haar meesterwerk.

'Alles in de woonkamer is groen, de muren, de vloerbedekking, de gordijnen en ik ben er altijd, alsof ik in een schilderij zit. Ik wordt elke ochtend tegen vijf uur wakker en ga op de rand van het bed zitten schrijven, met mijn tenen opgetrokken vanwege de kou, want het is half mei en de verwarming is al uit. Ik slaap in de woonkamer, want Viggo F. heeft zoveel jaren alleen gewoond dat hij er niet aan kan wennen om in een bed te liggen met een ander. Daar heb ik alle begrip voor en het komt mij goed uit, want nu heb ik deze ochtenduren helemaal voor mezelf.'
Tot hier klinkt het nog hoopvol en belovend. Tove schrijft aan haar eerste roman en Viggo F. weet daar niets van. Maar al de eerste pagina's worden de barsten zichtbaar.

'Ik doe vreselijk mijn best om het hem naar de zin te maken, ik ben hem eeuwig dankbaar omdat hij met mij wilde trouwen.'

Klinkt dat niet als een echo van de relatie met haar moeder? Hoe Tove over eieren liep om het haar moeder naar de zin te maken en haar niet te irriteren?

Een liefdevolle huwelijksrelatie is het zeker niet. Ze hebben geen seks met elkaar en wanneer Tove en Viggo F. tegenover elkaar zitten om koffie te drinken en hij de krant leest, mag ze niet tegen hem praten. Ze moet een huishoudboekje bijhouden en alles moet kloppen anders maakt hij er heisa over. Het lijkt mij meer een ongezonde ouder-kind relatie.

Wanneer Viggo F. onder beroemdheden is, is hij een compleet ander mens, opgewekt, zelfverzekerd, gevat, zoals hij ook met Tove praatte toen ze elkaar net leerden kennen.

Tegen de tijd dat haar eerste roman uitkomt, is ze gescheiden van Viggo F. en huwt ze met Ebbe, haar tweede echtgenoot - er zitten enkele minnaars tussen. Ondertussen is ze al een gevierd schrijver die van het schrijven kan leven - en samen met Ebbe krijgt ze haar eerste kind, een dochtertje Helle. Ebbe is een zachtaardige doch zwakke man die door Tove wordt onderhouden. Maar het moederschap valt haar zwaar en wanneer ze kort na de bevalling weer zwanger wordt, laat ze een abortus plegen. Later leert ze een student geneeskunde kennen, Carl, en wanneer ze van hem ongewenst zwanger wordt laat ze de zwangerschap beëindigen door hem. Tijdens de ingreep dient hij haar pethidine toe en ze is direct verslaafd.

'Dan prikt hij me en als de vloeistof via de spuit in mijn arm verdwijnt, verspreidt zich een zalig gevoel door mijn lichaam zoals ik nooit eerder heb ervaren. De kamer strekt zich uit tot een stralende zaal en ik voel me helemaal slap, loom en gelukkig als nooit tevoren.'

Het is alsof ze de werkelijkheid ervaart als door vele watten heen.

Tot die tijd was schrijven haar bescherming tegen de wereld geweest en de harde werkelijkheid rondom haar. Maar dan begint de bedwelmende roes van pijnstillers de barrière tegen de wereld te worden.

'Ik leunde op mijn elleboog en bekeek even zijn [Ebbes] mooie gezicht met zachte, weke trekken. Zou ik hem de waarheid vertellen? Hem vertellen dat ik verliefd was geworden op een doorzichtige vloeistof in een spuit en niet op de man die de spuit vasthield. Maar ik hield mijn mond, ik vertelde het nooit aan iemand. Het was net als toen ik een kind was. Zoete geheimen gaan kapot als je ze aan volwassenen vertelt.'

Later huwt ze met Carl, voor de spuiten pethidine die hij haar geeft. Ze krijgen samen een kind en adopteren nog een derde kind. Ze blijft schrijven maar haar verslaving krijgt haar steeds meer in haar greep. Haar relatie met Carl is de meest ongezonde van al haar relaties. Er zijn veel overeenkomsten tussen de relatie die ze in haar kindertijd met haar moeder had en haar relatie met Carl. Het lijkt bijna alsof het over een kopie gaat. Wanneer ze Victor ontmoet, met wie ze een affaire begint, en die haar steunt en helpt gaat ze de strijd aan met haar verslavingsproblematiek. Later huwen Tove en Victor.

Eerst lijkt alles goed te gaan zoals uit het nawoord van de vertaler blijkt. In 1954 krijgen Tove en Victor een zoon. In de jaren zestig en zeventig werd ze verschillende malen opgenomen in psychiatrische inrichtingen. Ook dat huwelijk eindigde toen Tove 'Willems kamer' schreef en daarin meedogenloos verslag deed van een rampzalig huwelijk. Victor raakte daardoor zo overspannen dat hij thuis moest blijven.

Met Tove ging het steeds slechter. Op 8 maart 1976 werd ze dood aangetroffen in het appartement van een vriendin waar ze logeerde. Ze had een overdosis slaappillen genomen en was achtenvijftig jaar.

Dit boek vond ik het beste van de drie, nog beter dan deel 1. De rauwe werkelijkheid wordt prachtig beschreven, oprecht, eerlijk, openhartig, nooit sentimenteel waardoor het nog harder binnenkomt. Haar vier mannen en evenveel echtscheidingen, enkele minnaars tussendoor, haar drie kinderen en enkele abortussen en vooral haar gaandeweg meer en meer afhankelijk worden van zware pijnstillers. Allemaal deerniswekkend tragisch. En bijna geschreven alsof ze er 'gewoon' verslag over doet.

Over een vrouw die wilde leven maar op het einde niet meer wist hoe te leven.