Een kip, een telefoongesprek en een wasmachinedeur

Nives wordt weduwe doordat haar man naar buiten gaat om de restjes in de varkenstrog te gooien, maar in plaats van de restjes belandt hij zelf in de voederbak. Dood, vanwege een beroerte. En zo wordt de 67-jarige Nives weduwe. Wanneer ze haar man zo door het raam ziet liggen, gilt ze 'Smeerlap' – maar bedoelt ze nu het varken Ciclamino, die niet begrijpt wat er gebeurt, of haar man, om daar nu zomaar te gaan liggen? Het ontlokt me een glimlach die tijdens het verder lezen blijft.

De korte, bondige zinnen lezen als een sneltrein. Na enkele slapeloze nachten en het langzaam verstrijken van de tijd neemt Nives de manke kip Giacomina in huis. Ze voelt zich op slag stukken beter met haar nieuwe vriendin in huis en krijgt weer de levenslust van een jong meisje. Totdat Giacomina versteend raakt in de leunstoel, verstard door het kijken naar een Dash-reclame met een draaiende wasmachinedeur.

Wat volgt is een telefoongesprek met de dierenarts, iets na achten. Wat begint als een hulpvraag, ontvouwt zich tot een nachtelijk toneelstuk vol herinneringen, roddels, beschuldigingen en onverwerkt verdriet. Toch voelt het nergens zwaar. De humor, het recht-voor-zijn-raap-karakter van Nives en de scenario-achtige schrijfstijl van Naspini houden je als lezer op het puntje van je stoel.

Alsof je naar een toneelstuk kijkt

Wat Giacomina zo bijzonder maakt, is dat het voelt alsof je naar een toneelstuk kijkt. Niet eentje met een groot decor of veel personages, maar een intiem bedrijf waarin de telefoon het enige rekwisiet is dat de wereld van Nives openbreekt. De hele roman speelt zich grotendeels af in één ruimte, met één stem aan de andere kant van de lijn. En toch gebeurt er van alles.

De dialogen zijn vlijmscherp, ritmisch en geladen met onderhuidse spanning. Elk woord telt. Elk stil moment tussen de zinnen is voelbaar. Alsof je als lezer zelf op de lijn zit, meeluistert, en af en toe je adem inhoudt. De dierenarts Loriano is niet zomaar een stem uit het verleden – hij is een katalysator. Wat begint als een gesprek over een kip, verandert langzaam in een ontleding van een leven. Van een dorp. Van een vrouw die zich nooit echt heeft laten kennen, tot nu.

De kip als spiegel

En dan is er natuurlijk Giacomina, de kip. Wat een vondst. Ze is meer dan een huisdier – ze is een spiegel. Een katalysator voor verandering. Haar verstarring voor de wasmachinedeur is tragikomisch, maar ook symbolisch: hoe vaak hebben we zelf niet als versteend naar iets gekeken, verlamd door herinneringen of angsten? Naspini weet met ogenschijnlijk simpele beelden diepe lagen aan te boren.

Een ode aan de late bloei

Wat Giacomina uiteindelijk zo ontroerend maakt, is dat het een ode is aan de late bloei. Aan het feit dat het nooit te laat is om jezelf opnieuw uit te vinden, om oude wonden te bekijken in een ander licht, om te praten – echt te praten – met iemand die je dacht te kennen. Nives is geen stereotype weduwe die langzaam wegkwijnt. Ze is scherp, grappig, onvoorspelbaar. En bovenal: levend.

Naspini's Giacomina is een kleinood van een roman: compact, geestig en verrassend diepgaand. Giacomina laat zien dat een kip, een telefoongesprek en een wasmachinedeur genoeg zijn om een heel leven open te breken. Meesterlijk!