Lezersrecensie
Graphic novel met sterke stilistische elementen
Deze spoilervrije recensie is oorspronkelijk geplaatst op mijn eigen website, inclusief foto’s van de stijl: https://lisalovestoreadcom.wordpress.com/2025/09/13/het-lied-van-de-merel/
De Hollandse schouwburg, de kweekschool, de kerk, het kantoor, de uitgeverij. Van deze vijf gebouwen heeft de oma van Annick mooie zwart-witte prenten aan de muur hangen en aan de hand daarvan start Annick de zoektocht naar haar familiegeschiedenis. Annicks oma is namelijk ziek en haar biologische familieleden blijken geen match. Wie zijn dan haar oma’s familieleden? Wat is er tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurd? Daar gaat de graphic novel Het lied van de merel van Maria van Lieshout over. Het is de eerste graphic novel die genomineerd is voor de Thea Beckmanprijs (2025). In deze recensie beargumenteer ik waarom ik dat helemaal terecht vind!
Ten eerste spreekt de tekenstijl mij onwijs aan. Voor de eigenlijk vrij simpele tekeningen gebruikt van Lieshout maar vijf kleuren: zwart, wit, mintgroen, geel en rood. Regelmatig worden er oorspronkelijke foto’s van toen verwerkt in het verhaal, heel origineel en uniek.De tekeningen zijn echt ondersteunend in de beleving van het verhaal. Zo vergelijkt oma de bommen met zwarte vogels en dit wordt heel duidelijk getekend (2025: p. 15).
Het verhaal zelf is ook heel sterk. De lezer krijgt een zoektocht voorgeschoteld door middel van twee verhaallijnen: Annick, anno nu, en Emma, anno 1944. Deze twee verhaallijnen versterken elkaar en vullen elkaar aan. Door middel van kleur, tijdsaanduidingen en personages is deze schakeling in tijd goed te volgen en ieder hoofdstuk is gewijd aan de gebouwen van de prenten.
De schrijfstijl van Van Lieshout raakt. Er zitten prachtige citaten in, die de lezer tot nadenken zetten, zeker in deze onstuimige tijd waarin we leven, omdat ze actueel zijn. Een greep uit deze krachtige citaten: “Het beste wapen tegen propaganda is kritisch nadenken”(2025: p. 25), “Angst is een machtig wapen” (2025: p. 34), “Een historische gebeurtenis is niet beperkt tot het verleden. Het is een TRILLING die pulseert door VLEES en BLOED en die van generatie op generatie wordt doorgegeven” (2025: p. 204). Op deze manier tilt Van Lieshout het verhaal stilistisch naar een hoger niveau.
Een ander element dat me aansprak is de merel, een leidmotief. De merel fungeert als verteller, is wat filosofisch en lijkt wel magisch, omdat hij de personages soms gevoelens en gedachtes influistert. Het vogelmotief wordt ook verwerkt in de taal: “Kunst die we maakten werd opgeslagen in een kooi met gekortwiekte vleugels” (2025: p. 19).
Ten slotte is natuurlijk de thematiek heel interessant en actueel: doorzettingsvermogen, angst, kracht van kunst, propaganda, Tweede Wereldoorlog, oneerlijkheid, etc. Alle onderwerpen die je verwacht bij zo’n verhaal zitten erin. De nadruk op het maken van de etsen en de kracht van kunst is een mooie toevoeging. Het verhaal is gebaseerd op een waargebeurd oorlogsverhaal, maar aan het einde van het boek benadrukt de auteur dat het fictie is. Het verhaal sluit af met een aantal informatieve pagina’s over de gebeurteniseen, gebouwen en personages die van belang zijn voor dit verhaal.
Kortom, het is geheel terecht dat deze graphic novel is genomineerd voor de Thea Beckmanprijs. Het boek bevat mooie tekeningen met oorspronkelijke foto’s, een duidelijke opbouw ondanks twee verschillende verhaallijnen, een goede schrijfstijl met citaten en thema’s die de lezer tot nadenken zet. Maria van Lieshout bewijst met deze graphic novel dat graphic novels meer zijn dan een simpele strip.
Bedankt uitgeverij Nijgh & Van Ditmar voor dit recensie-exemplaar.
De Hollandse schouwburg, de kweekschool, de kerk, het kantoor, de uitgeverij. Van deze vijf gebouwen heeft de oma van Annick mooie zwart-witte prenten aan de muur hangen en aan de hand daarvan start Annick de zoektocht naar haar familiegeschiedenis. Annicks oma is namelijk ziek en haar biologische familieleden blijken geen match. Wie zijn dan haar oma’s familieleden? Wat is er tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurd? Daar gaat de graphic novel Het lied van de merel van Maria van Lieshout over. Het is de eerste graphic novel die genomineerd is voor de Thea Beckmanprijs (2025). In deze recensie beargumenteer ik waarom ik dat helemaal terecht vind!
Ten eerste spreekt de tekenstijl mij onwijs aan. Voor de eigenlijk vrij simpele tekeningen gebruikt van Lieshout maar vijf kleuren: zwart, wit, mintgroen, geel en rood. Regelmatig worden er oorspronkelijke foto’s van toen verwerkt in het verhaal, heel origineel en uniek.De tekeningen zijn echt ondersteunend in de beleving van het verhaal. Zo vergelijkt oma de bommen met zwarte vogels en dit wordt heel duidelijk getekend (2025: p. 15).
Het verhaal zelf is ook heel sterk. De lezer krijgt een zoektocht voorgeschoteld door middel van twee verhaallijnen: Annick, anno nu, en Emma, anno 1944. Deze twee verhaallijnen versterken elkaar en vullen elkaar aan. Door middel van kleur, tijdsaanduidingen en personages is deze schakeling in tijd goed te volgen en ieder hoofdstuk is gewijd aan de gebouwen van de prenten.
De schrijfstijl van Van Lieshout raakt. Er zitten prachtige citaten in, die de lezer tot nadenken zetten, zeker in deze onstuimige tijd waarin we leven, omdat ze actueel zijn. Een greep uit deze krachtige citaten: “Het beste wapen tegen propaganda is kritisch nadenken”(2025: p. 25), “Angst is een machtig wapen” (2025: p. 34), “Een historische gebeurtenis is niet beperkt tot het verleden. Het is een TRILLING die pulseert door VLEES en BLOED en die van generatie op generatie wordt doorgegeven” (2025: p. 204). Op deze manier tilt Van Lieshout het verhaal stilistisch naar een hoger niveau.
Een ander element dat me aansprak is de merel, een leidmotief. De merel fungeert als verteller, is wat filosofisch en lijkt wel magisch, omdat hij de personages soms gevoelens en gedachtes influistert. Het vogelmotief wordt ook verwerkt in de taal: “Kunst die we maakten werd opgeslagen in een kooi met gekortwiekte vleugels” (2025: p. 19).
Ten slotte is natuurlijk de thematiek heel interessant en actueel: doorzettingsvermogen, angst, kracht van kunst, propaganda, Tweede Wereldoorlog, oneerlijkheid, etc. Alle onderwerpen die je verwacht bij zo’n verhaal zitten erin. De nadruk op het maken van de etsen en de kracht van kunst is een mooie toevoeging. Het verhaal is gebaseerd op een waargebeurd oorlogsverhaal, maar aan het einde van het boek benadrukt de auteur dat het fictie is. Het verhaal sluit af met een aantal informatieve pagina’s over de gebeurteniseen, gebouwen en personages die van belang zijn voor dit verhaal.
Kortom, het is geheel terecht dat deze graphic novel is genomineerd voor de Thea Beckmanprijs. Het boek bevat mooie tekeningen met oorspronkelijke foto’s, een duidelijke opbouw ondanks twee verschillende verhaallijnen, een goede schrijfstijl met citaten en thema’s die de lezer tot nadenken zet. Maria van Lieshout bewijst met deze graphic novel dat graphic novels meer zijn dan een simpele strip.
Bedankt uitgeverij Nijgh & Van Ditmar voor dit recensie-exemplaar.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lisa Loves To Read
Gesponsord
Een verborgen verleden, drie generaties vrouwen en een Siciliaans decor vol geheimen: Als bittere sinaasappels is dé Italiaanse succesroman die je niet loslaat.
