Debuut over vriendschap buiten het front van WOI

In Kleihuid volg je twee Britten in een Belgisch revalidatiekliniek: Rupert en Harvey. Zij zijn beiden slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. De hooghartige en horkerige (beeldend) kunstenaar Rupert en de sociaal vaardige Harvey liggen bij elkaar op de kamer. Langzamerhand ontwikkelen zij een vriendschap door hun geworstel met hun problemen. De hoofdstukken wisselen de personages af en binnen een hoofdstuk springt het verhaal tussen de revalidatiekliniek en het front. De verhaallijn van Rupert krijgt de meeste aandacht. Eigenlijk is het een onsympathieke man die de nodige irritatie van de lezer opwekt door zijn ontkennende en arrogante houding over het verleden. Daardoor hunker je als lezer wat meer naar Harvey’s verhaal en minder naar Ruperts verhaal.

Verder begint de roman vrij vaag als het gaat om Ruperts verhaal. In ongeveer de eerste 70-80 pagina’s weet je niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Je weet niet wat voor ziekte hij heeft en zijn beschrijvingen zijn onduidelijk, het lijkt wel een droom. Ik moest dan ook veel moeite doen om in het begin mijn aandacht vast te houden. Tot het moment dat de naam ‘Simpson’ valt. Rupert heeft daar een geschiedenis mee. Mondjesmaat krijg je als lezer te weten welke aparte gebeurtenis zich daar heeft afgespeeld doordat Harvey en dokter Williams hem zijn verhaal ontfutselen. Vaak eindigt een hoofdstuk met een prangende vraag, waar je pas twee hoofdstukken later antwoord op krijgt. Soms frustrerend, anderzijds zijn dit wel de momenten waarom je verder leest: je wilt antwoorden op jouw vragen.

Aan het einde van de roman krijg je antwoord op de vraag: wat is er gebeurd waardoor Rupert in de revalidatiekliniek zit? Dit vond ik een beetje te bizar en het verhaal rondom Simpson werd niet volledig uitgewerkt. Het blijft te vaag en de lezer blijft met teveel vragen zitten. Harvey’s verhaal daarentegen is helder: een soldaat die tijdens de gevechten in de loopgraven geraakt is door een granaat waardoor zijn hele gezicht weggevaagd is. Ondanks zijn verwondingen weet hij door zijn charmes de zuster Cécile te versieren en zij krijgen een liefdesrelatie. Rupert zou hier nog wat van hem kunnen leren.

Wat ik interessant en goed vind aan deze roman is de historische setting. De nadruk ligt niet op de gruwelen aan het front, uiteraard zijn er wel een aantal hoofdstukken die dat beschrijven, maar over de gevolgen van het front. Hoe gaat het met de beschadigde overlevenden? Kleihuid schetst dat beeld mooi door bijvoorbeeld de andere patiënten te beschrijven. Hoe verwondert Rupert de eerste keer bij het avondmaal naar de andere mannen om zich heen zat te kijken, dat beeld kan ik mij goed voor de geest halen. Daarnaast realiseer je je als lezer welke (traumatische) gevolgen zo’n oorlog heeft op de soldaten. Een actueel probleem dat je aan het nadenken zet.

Samenvattend bespreekt Kleihuid een onderbelicht onderwerp uit de geschiedenis rondom de Eerste Wereldoorlog op een beeldende wijze. Soms komt de roman traag op gang, ontbreekt er diepgang en helderheid. Al met al een prima debuut!