Hoe lang kun je het nog vragen?

“Even aan mijn moeder vragen” is het derde boek dat ik lees van Danielle van Helden.
De titel van het boek deed me meteen aan het liedje van Bloem denken, een liedje dat ik in de jaren tachtig regelmatig hoorde en zong. De mooie kleurrijke cover deed de rest. Het boek sprak me aan.

In deze roman staat Iris centraal. Ze werkt in theatercafé Westeinde en heeft altijd een stralende glimlach, maar daarachter schuilt een groot verlangen en veel zorgen. De zorgen zijn vooral haar jongdementerende moeder, die Iris zo lang mogelijk thuis wil laten blijven. Daarnaast wil ze dolgraag te weten komen wie haar biologische vader is. Haar moeder is de enige die haar hierbij kan helpen, maar die weigert erover te vertellen. Nu moeder Anke steeds meer vergeet is Iris bang dat ze nooit meer te weten zal komen wie haar vader is. Als haar moeder op een dag vergeet het gasfornuis uit te zetten heeft dit grote gevolgen en wordt Iris gedwongen in te zien dat het onverantwoord is haar moeder nog langer zelfstandig te laten wonen. Anke wordt opgenomen in een verpleeghuis in de buurt en heeft het daar gelukkig al snel goed naar haar zin. Iris leert in het tehuis zorgmanager Oscar kennen, die haar voorzichtig in laat zien dat er beslist nog lichtpuntjes zijn.

Wat een mooie, integere roman over deze kwetsbare groep mensen. Danielle van Helden weet je op een rustige, weloverwegen manier mee te nemen in een wereld waar eigenlijk niemand in hoopt te eindigen. Maar vroeg of laat krijgen we allemaal met dementie te maken, als patiënt, als mantelzorger of als iemand binnen je familie ermee te maken krijgt: één op de vijf mensen heeft het inmiddels al.
Maar ondanks dat het een zwaar, confronterend onderwerp is heeft ze het luchtig geschreven. Met humoristische gebeurtenissen en mooie vergelijkingen zorgt ze ervoor dat je het niet weg kunt leggen. Ze geeft je een inkijkje in de gedachtegang van Iris; haar zorgen voor haar moeder, wat kan ze wel en niet vragen, hoe komt ze toch meer over haar vader te weten, zonder haar moeder te kwetsen en in de war te brengen. Daarnaast geeft ze via Oscar en een aantal van zijn collega’s een inkijkje in het dagelijkse leven in een verpleeghuis met dementerenden. Oscar zegt heel mooi: De herinneringen zijn als blaadjes in een boek, waarvan er steeds eentje losscheurt en meegenomen wordt door de wind. De recentste gebeurtenissen verdwijnen het eerst.

Sinds vorig jaar ga ik elke week met een 6-tal kinderen naar een tehuis in de buurt om samen met dementerenden een gezellige middag te hebben. Dit zijn zo’n mooie geluksmomentjes. De kinderen leren op deze manier al jong omgaan met mensen met dementie, zij zijn tenslotte de verzorgers van de toekomst. De bewoners ervaren het als gezellige middagen, zij hoeven zich voor kinderen niet mooier voor te doen. Jong en oud geniet hiervan.

Een echte aanrader voor iedereen die met dementie te maken krijgt, maar ook zonder dat is het zeker een boek dat een diepe indruk achterlaat.