Op zoek naar diepgang

Harry Kalmer is een Zuid-Afrikaanse schrijver die in het Afrikaans heel wat geschreven heeft, romans, korte verhalen en toneelwerk. In een land zonder vogels is zijn laatste boek en tegelijkertijd zijn eerste boek dat is vertaald in het Nederlands.

Een dun boek, nog geen 250 bladzijdes, met een intrigerende cover, somber en onheilspellend. Het boek leest snel en makkelijk. Kalmer schrijft op een heldere, duidelijke manier, de dialogen zijn heel natuurlijk. Het boek heeft snelheid en leest als een film, met weinig woorden schetst hij de omgeving en de mensen.

De inhoud van het boek op zich is interessant. Er is een klimaatcrisis met klimaatvluchtelingen, de rijke westerlingen vluchten naar Zuid-Afrika. De natuur verandert en alle vogels zijn verdwenen. De democratie is ingeruild voor een econocratie, in het boek beschreven als een dictatuur. De vrouw van hoofdpersoon Adam Burger – what’s in a name – zal een dodelijke injectie krijgen. Wat kan en wil hij doen om haar te redden? Zal hij in staat zijn een besluit te nemen op grond van zijn overtuiging in plaats van zijn eigen gerief?

Interessant en toch…. het verhaal blijft aan de oppervlakte, de personages zijn vlak en het voelt onaf. Wat wilde Kalmer, wilde hij zijn lezer laten merken dat hij de mensheid (Adam Burger?) niet zo hoog heeft zitten? Of bedoelde hij dat we met oogkleppen lopen en alleen ziet wat we willen zien? Of wilde hij beschrijven hoe iedereen uiteindelijk toch op zijn of haar eigen manier in verzet gaat? Waarom dan die titel? Zijn de vogels de hoop die is weggevlogen?

Kalmer tipt diverse onderwerpen aan, maar gaat nergens de diepte in en dan blijf je als lezer zitten met een onvoldaan gevoel. Jammer.